تحليل شاخصه هاي اثرگذار بر توسعه ي اكوتوريسم در مناطق بياباني ايران

اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺷﺎﺧﻪ اي از ﺗﻮرﻳﺴﻢ(ﮔﺮدﺷﮕﺮي)اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﻣﺮز آن ﺑﺎ ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم ﺗﻌﺮﻳﻒ دﻗﻴﻖ آﺳﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲآﻳﺪ .ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴﻢ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﻳﺪ از رﻫﮕﺬر ﻛﺮد ي ﭘﺎﻳﺪار ﻋﺒﻮر . دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﺔ ﭘﺎﻳﺪار در ﮔﺮو زﻳﺴﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ارﻛﺎن اﻗﺘﺼﺎدي، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻣﺤﻴﻄﻲ در ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ و ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ اﺛﺮﮔﺬار ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻲ ارﻛﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﺑﻴﺶ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺳﺖ. با شنيدن نام بيابان آنچه بيش از هر چيز ديگري در ذهن عام تصور خواهد شد.محيطي خشك بي آب و عاري از پوشش گياهي است كه بري آن ارزش اكو سيستمي را متصور نمي شوند. درحالي كه بيابان چالشي بوم شناختي در حيات كره ي زمين است.در مقابل در تفكر سيستمي بيابان نه تنها به دليل وجود گونه هاي منحصر به فرد و توان اكولوژيكي ويژه نعمتي الهي به شمار مي رود.بلكه قابليت و ارزش هاي اقتصادي –اجتماعي آن توان بالايي را براي اين زيست بوم رقم زده است. ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اي از ﻛﺸﻮر اﻳﺮان ﻛﻪ در ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﺧﺸﻚ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ واﻗﻊ ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ را ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﺨﺖ اﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮم و ﺧﺸﻚ و ﻛﻮﻳﺮي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ. ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﻲ، ﭘﻮﺷـﺶ ﮔﻴـﺎﻫﻲ و ﺑﺮﺧـﻲ دﻳﮕـﺮ از ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲروﺑﺮوﺳﺖ در ﻋﻴﻦ ﺣـﺎل در ﺑﺮدارﻧـﺪه ﺑـﺴﻴﺎري از ﺳـﻜﻮﻧﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﺑـﺴﻴﺎر ﻛﻬـﻦ و ﻣﻬـﻢ ﺷـﻬﺮي و ، روﺳﺘﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ . اين پژوهش بر آن است تا با نگاه به جاذبه ها و قابليت ها ي زيستي و اقتصادي بيابان ها در ذهن را متوجه امكان سنجي جاذبه هاي بوم شناختي قابل سرمايه گذاري در بيابان هاي ايران و توجه به اكوتوريسم دراين نواحي كند.زيرا بيابان يك منبع اقتصادي بي مانند ومستعد است كه در راستاي اهداف توسعه ي پايدار موجب حفاظت زيستي و سودآوري اقتصادي اين مناطق مي شود.در پژوهش پيش رو به منظور بررسي و تعيين ابعاد مختلف اكوتوريسم پايدار بيابان هاي ايران با كمك الگوريتم به تعيين اهداف مورد نظر پرداخته شده است. با توجه به ابعاد شاخص هاي اكوتوريسم با اطمينان به نسبت خوبي مي توان انتظار داشت كه اكوتوريسم زمينه هاي رونق اقتصادي –اجتماعي جوامع بياياني و حفاظت از طبيعت بيابان را به همراه داشته است.