بررسيِ سه چاپِ انتقاديِ تاريخ بيهقي با تمركز بر مسائلِ مربوط به تصحيحِ متن (چاپ هاي نفيسي، فياض، و ياحقي-سيدي)

هدف اين نوشتار بررسي زوايايي از سه چاپ انتقاديِ تاريخ بيهقي است كه عبارتند از چاپ سعيد نفيسي، چاپ دكتر علي اكبر فياض، و چاپ مشترك دكتر مجمدجعفر ياحقي و مهدي سيدي. تمركز اين پژوهش بر مطالعه ي آماري چهار شاخص در تصحيح متن و نيز بررسي آن دسته از نكات مندرج در مقدمه هاي اين چاپ هاست كه به تصحيح متن ارتباط مستقيم دارند. چهار شاخص ياد شده پيروي يا چشم پوشي از ضبط نسخه(هاي) اساس، پيروي يا چشم پوشي از ضبط اغلب نسخه ها، ميزان اعتماد به ضبط هاي مفرد، و ميزان به كار گيري تصحيح قياسي هستند. در پايان با بهره گيري از روشي عيني و با چشم پوشي از مشهورات يا نظر شخصي، و بر اساس تحليل داده هاي به دست آمده از يك جامعه ي آماري مناسب مي توان به نقد كمّيِ اين سه تصحيح در حوزه هاي مرتبط پرداخت، ويژگي هاي موفق آن ها را بازشناخت، و اهميت شرايطِ نسخه ها در سرنوشتِ تصحيح متن و نحوه ي كارآمدِ گزينش مآخذ را مشاهده نمود. از نتايج به دست آمده مي توان به نكاتي سودمند براي تصحيح متون مشابه نيز دست يافت.