تحليل عناصر ادبي درّه نادره (با تكيه بر بديع لفظي)

در نادره دشوارترين و متكّلف ترين متن هاست كه به نثر مصـنوع فارسـي نوشته شده است. قصد مولف نوشتن متني فني و دشوار است و تاريخ نويسي در مرحله دوم براي او اهميت دارد. هدف اين مقاله بررسي عناصر ادبي – تكيه بر بديع لفظي- در دره نادره است. سوال اصلي پژوهش اين است: بديع لفظي در ادبيت دره نادره چه جايگاهي دارد؟ روش تحقيق تحليل محتوا است بدين صورت كه مصاديق بديع لفظي در دره نادره مورد بررسي قرار گرفته است و پس از بررسي آمار و بسامد آنها در سه محور اصلي سجع، جناس و تكرار مورد تحليل قرار گرفته است. سجع در ايجاد، توازن و انسجام دره نادره نقش اساسي دارد. استرآبادي به خوبي از انواع جناس براي هر چه مصنوع تر كردن نثر خود بهره جسته است. جناس از يك سو ايجاد موسيقي در كلام مي كند و از سوي ديگر سبب تداعي معاني مختلف مي شود. تكرار بيشترين بسامد را در ميان انواع بديع لفظي در دره نادره دارد و نقش زيادي در موسيقيايي كردن اين كتاب تاريخي – ادبي بر عهده دارد.