ساخت صوري جمله‌هاي شرطي در قابوس‌نامه

در اين پژوهش به بررسي ساخت صوري جمله‌هاي شرطي در قابوس‌نامه براساس چارچوب نظري ماهوتيان (1378) پرداختيم. جملۀ شرطي، جمله اي متشكل از دو بند پايه يا جزاي شرط و پيرو يا شرط است. بند شرط اغلب با يكي از كلمات ربط شرطي همانند «اگر، هرگاه، به شرط اينكه، درصورتي كه و...» و مقدم بر بند جزاي شرط مي آيد. كلمۀ ربط شرطي «اگر» بيشترين بسامد وقوع در جمله‌هاي شرطي زبان فارسي را داراست. به منظور اين مطالعه، تعداد تقريبي 5000 واژه از كتاب قابوس‌نامه مورد بررسي قرار گرفت كه در اين مجموعه، تعداد 80 جملۀ شرطي بدست آمد. با بررسي اين جمله‌ها به اين نتيجه رسيديم كه در 41 جمله كلمۀ ربط شرطي «اگر» و در بقيۀ جملات يكي از كلمات ربط شرطي «چون، تا، هر، وگرنه، كاشكي، گر، اگرچه، هركه، كه» وجود داشت. در هيچ يك از جملات، ترتيب تقدم بند شرط بر جزاي شرط برعكس نشده بود و هيچ جمله‌اي بدون كلمۀ ربط شرطي وجود نداشت.