دانش آموزان و كتاب هاي درسي تاريخ

آموزش و پرورش در قالبهای مختلف، به ویژه با استفاده از كتب درسی مناسب، میتواند نقش برجسته ای در تقویت و ترویج هویت ملی هر كشوری ایفا نموده، حیات آن را تضمین كند. از آن جمله، اگاهی های تاریخی است كه یكی از شاخصه های مهم هویتی ملتها به شمار میرود. یكی از راههای تقویت هویت ملی و هویت بخشی طرح آن در زمان نوجوانی، به ویژه در دوره اول متوسطه است. به این منظور، مواد و كتب آموزشی میتوانند در تقویت عناصر هویت بخش، باورهای ملی و برانگیختن عرق ملی، نقش اساسی داشته باشند. با توجه به اهمیت كتابهای درسی در هویت بخشی ملی دانش آموزان، پژوهش حاضر با هدف بررسی نمادهای هویت ملی در بخش تاریخ كتاب های درسی مطالعات اجتماعی، دوره اول متوسطه انجام شده است. نمادهای هویت ملی كه در این پژوهشی مورد بررسی قرار گرفته اند، شامل پرچم، سرود ملی، جشن های ملی، هنر ایرانی، مكانهای تاریخی، آثار تاریخی، زبان و خط فارسی، مشاهیر ملی، نقشه های تاریخی و پوشاك است. بدین منظور با بهرهگیری از روش تحلیل محتوا، بخش تاریخ كتابهای جدیدالتألیف مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه در سال تحصیلی ۹۵ - ۱۳۹۴ مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد، آموزشی هویت ملی در بخش تاریخ كتابهای درسی مطالعات اجتماعی ناقص و گذرا بوده، و در میان دروسی، صفحات و تصاویر این كتاب ها به نمادهای هویت ملی توجه متعادلی نشده است؛ برخی نمادهای ملی مورد بی توجهی زیادی قرار گرفته اند و برخی دیگر بیشتر مورد توجه اند؛ برای نمونه به آثار تاریخی توجه زیادی شده است در حالی كه به نماد پرچم بسیار كم پرداخته شده است و نماد سرود ملی نیز در هیچ یك از كتابهای درسی وجود ندارد.