اثرات تغييرات كاربري اراضي بر ضريب زهكشي هيدرولوژيك با استفاده از GIS مطالعه موردي : حوضه آبريز رودخانه شيرين

با توجه به اینكه كانال های زهكشی باید قادر باشند رواناب ناشی از بارندگی های شدید را خارج سازند, لذا محاسبه دبی طرح معمولأ بر اساس تجزیه و تحلیل بارندگی های منطقه صورت می گیرد. با اطلاع از تغییرات كاربری اراضی در گذر زمان می توان تغییرات مقدار رواناب را پیش بینی نمود. استفاده از تصاویر ماهواره ای و تكنولوژی سنجش از دور بهترین وسیله برای بررسی و پیش بینی تغییرات محیطی و كاربری های اراضی است. هدف از این پژوهش بررسی اثر تغییرات كاربری اراضی روی ضریب زهكشی هیدرولوژیكی می باشد. بنابراین در دو سال مختلف (سال های 1990و2010) به تحلیل اثر تغییرات كاربری اراضی بر روی ضریب زهكشی در حوضه رودخانه شیرین پرداخته شد. تغییرات رخ داده در كاربری اراضی نشان داد كه درصد كاربری خاك لخت از 3/54 درصد در سال 1990 به 2/40 درصد كاهش و كاربری مرتع متوسط از 2/16 درصد به 5/40 درصد افزایش یافته است. بنابراین انتظار می رود مقدار رواناب طی سالیان 1990 تا 2010 در حوضه رودخانه شیرین كاهش یافته باشد. بیشترین ضریب زهكشی در سال های 1990 و 2010 بر اساس مقدار رواناب اندازه گیری شده به ترتیب 7/36 و 7/15 و براساس بارندگی روزانه به ترتیب 2/59 و 1/57 میلی متر بر روز بود. بنابراین ضریب زهكشی در سال 2010 كاهش یافته است. این كاهش در ضریب زهكشی می تواند به دو علت تفاوت در مقدار بارندگی و كاربری اراضی باشد. مجموع بارندگی رخ داده در سال های 1990 و 2010 به ترتیب 819 و 842 میلی متر است كه تفاوت چندانی در مقدار بارندگی سالیانه بین این دو سال وجود ندارد و حتی بارندگی سال 2010 اندكی بیشتر نیز بوده است. بنابراین دلیل اصلی تغییر ضریب زهكشی تغییر كاربری اراضی است.