بررسي ميزان نيترات در آب هاي زيرزميني مناطق كشاورزي: مطالعه موردي دهستان قصبه غربي، سبزوار

Investigation of Nitrate Levels in Groundwater in Agricultural Areas: A Case Study of Western Qasbah, Sabzevar

آب هاي زيرزميني مناطق كشاورزي در معرض خطرات آلودگي ناشي از فعاليت هاي انساني قرار دارند. وجود نيترات در آب هاي زيرزميني به عنوان يكي از مشكلات آلودگي آب آشاميدني در بسياري از مناطق دنيا مطرح است و معمول ترين آلاينده اي است كه به دليل منابع نقطه اي و غيرنقطه اي آلودگي در آب هاي زيرزميني يافت مي شود. از مهم ترين منابع غيرنقطه اي مي توان به فعاليت هاي كشاورزي اشاره نمود و از مطالعات نشان داده اند كه فعاليت هاي كشاورزي مهم ترين دليل افزايش غلظت نيترات در آب هاي زيرزميني هستند. منطقه مورد مطالعه، مناطق كشاورزي دهستان قصبه غربي از توابع بخش مركزي شهرستان سبزوار است. نمونه برداري در فصل تابستان بصورت تصادفي از 10 حلقه چاه صورت گرفت. نمونه به آزمايشگاه منتقل و غلظت نيترات مورد سنجش قرار گرفت. داده هاي حاصل از سنجش توسط نرم افزارArc Map10 و با روش ميان يابي وزن دهي معكوس براي ايجاد نقشه استفاده شد. اين مطالعه نشان داد كه چاه هاي منطقه در مناطقي كه تراكم اراضي باغي و زراعي بيشتر است در آستانه آلودگي نيترات قرار دارد و جهت جلوگيري از افزايش غلظت نيترات در منابع آب زير زميني، بايد آموزش مناسب كشاورزان در استفاده صحيح از كودهاي شيميايي مورد توجه قرار گيرد.

Groundwater in agricultural areas is exposed to human health hazards. The presence of nitrate in groundwater is one of the problems of drinking water pollution in many parts of the world and is the most common pollutant that is found due to point sources and non-point sources of contamination in groundwater. Agricultural activities can be mentioned as the most important non-point sources. Studies have shown that agricultural activities are the most important reason for increasing the concentration of nitrate in groundwater. The study area is the agricultural area of the village of Qasbah, western part of the central part of the city of Sabzevar. Sampling was performed randomly from 10 wells in the summer. The sample was transferred to the laboratory and the nitrate concentration was measured. The data obtained from the measurement using Arc Map 10 software and the Inverse distance weighting method were used to create the map. This study showed that the wells of the area in areas with higher agricultural land densities are at the threshold of nitrate pollution and in order to prevent the increase of nitrate concentration in groundwater resources, appropriate training should be given to farmers for the proper use of chemical fertilizers.