اثربخشي آموزش مهارت هاي زندگي بر عوامل خطرساز فردي سوء مصرف مواد

این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی آموزش مهارت هایزندگی بر عوامل خطرساز فردی سوء مصرف مواد: خودپنداره، خودكنترلی، نگرش نسبت به سوء مصرف مواد، منبع كنترل، توانمندی های اجتماعی، پیوند با مدرسه، و پیوند با خانواده انجام شده است. روش: نمونه این پژوهش 80 نفر از دانش آموزان سال اول دبیرستان های دولتی (دخترانه و پسرانه) شهر تهران بودند كه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. سپس از بین دبیرستان های موجود در منطقه 12، یك دبیرستان پسرانه و یكدبیرستان دخترانه انتخاب شد. در هر دبیرستان یك كلاس به عنوان گروه آزمایش و یك كلاس به عنوان گروه كنترل انتخاب شد كه به این ترتیب دوگروه آزمایش (یك گروه پسران و یك گروه دختران) و دو گروه كنترل (یك گروه پسران و یك گروه دختران) در نمونه پژوهش حاضر شدند. با اجرای پیش آزمون (پرسشنامه عوامل خطرساز و حفاظت كننده (محمدخانی، 1384) برای هر چهارگروه، دوره ی آموزش مهارت های زندگی (شامل آموزش مهارت های خودآگاهی، حل مسئله، تصمیم گیری، جرأت ورزی، مقابله با فشار روانی، و ارتباط مؤثر) طی 10 جلسه و به مدت 2 ماه برای دانش آموزان گروه آزمایش برگزار شد. در حالی كه بر دانش آموزان گروه كنترل هیچ گونه متغیری اعمال نشد، پس از پایان دوره ی آموزشی، در هر چهار گروه پس آزمون (پرسش نامه عوامل خطرساز و حفاظت كننده) اجرا گردید. یافته ها: نتایج بدست آمده با استفاده از تحلیل كوواریانس نشان داد كه آموزش مهارت های زندگی تغییر معناداری در عوامل خطرساز فردی سوء مصرف مواد؛ خودكنترلی، نگرش نسبت به سوء مصرف مواد، توانمندی اجتماعی، پیوند با مدرسه، و پیوند با خانواده ایجاد كرده است، اما مقایسه ی میانگین نمره های گروه های آزمایش و كنترل در عامل های خودپنداره و منبع كنترل از نظر آماری تفاوت معنی داری را نشان نداد. نتیجه گیری: آموزش مهارت های زندگی بر عوامل خطرساز فردی سوء مصرف مواد؛ خودكنترلی، تغییر نگرش نسبت به مصرف مواد، توانمندی اجتماعی، پیوند با مدرسه، و پیوند با خانواده مؤثر است.