نقش انجمن‏هاي علمي دانشجويي در ايجاد رفتار علمي به عنوان بخشي از برنامه درسي پنهان: مطالعه موردي دانشگاه كردستان

زمينه: هدف جامعه دانشگاهي، پذير فرهنگ و رفتار علمي از سوي ‏دانشجويان است. اگر دانش‏آموختگان فرهنگ دانشگاهي را بپذيرند و طبق آن رفتار نمايند، مي‏توان اميدوار بود كه عملكردهايي متناسب در زمينه به كارگيري آموخته‏ها و رعايت استانداردهاي حرفه‏اي از خود به نمايش بگذارند. اما فرايند فرهنگ‏پذير نمودن رفتارهاي علمي ‏و چگونگي آن تاكنون به طور گسترده مورد پژوهش قرار نگرفته است. از سوي ديگر، در هيچ كلاس يا واحد درسي به صورت رسمي‏آموزش رفتار علمي‏پيش بيني نشده است، بلكه فضاي اجتماعي و سازوكارهاي خاص دانشگاه به صورت پنهان آنها را منتقل مي‏نمايد. هدف: هدف اين پژوهش بررسي و تحليل نقش انجمن‏هاي علمي‏ در ايجاد رفتار علمي ‏به عنوان بخشي از برنامه درسي پنهان در فرهنگ دانشگاهي است. روش: اين پژوهش با رويكرد كيفي ‏و با استفاده از ابزار مصاحبه نيمه ساختار يافته، براساس نمونه‏گيري هدفمند اجرا شد. شركت كنندگان اساتيد دانشگاه كردستان بودند كه در هدايت انجمن علمي دانشجويي داراي تجربه بودند. محور مصاحبه‏ها براساس ابعاد رفتار علمي تدوين و اجرا شد. يافته‏ها: يافته‏ها نشان داد كه جامعه آزمودني بر اين باورند كه عضويت و فعاليت در انجمن‏هاي علمي دانشجويي در انتقال يا ايجاد و توسعه يا نهادينه نمودن مصداق‏هاي چهار بعد از پنج بعد رفتار علمي (شامل شخصيتي، نگرشي، فعاليت/فرايند، و هنجاري) نقش مثبت دارند. يافته‏هاي اين پژوهش همراستا با مباني نظري حوزه جامعه شناسي علم و پژوهش‏هايي است كه در زمينه كاركرد انجمن‏هاي علمي دانشجويي و عوامل مؤثر بر برنامه درسي پنهان و نيز نقش خود برنامه درسي پنهان پيشتر انجام شده است. كاربردهاي احتمالي: يافته‏هاي اين پژوهش مي‏تواند سازو كارهاي فرهنگ پذير نمودن رفتار علمي ‏در اعضاي انجمن‏هاي علمي‏ را در اختيار جامعه دانشگاهي و پژوهشگران قرار دهد. يافته‏ها و پيشنهادات اين پژوهش هم براي مديران دانشگاه‏ها و هم پژوهشگران جامعه شناسي علم كاربرد دارد. اصالت/ ارزش: تاكنون نقش انجمن علمي ‏در حوزۀ برنامه درسي پنهان براي نهادينه نمودن رفتار علمي ‏در دانشگاه مورد بحث قرار نگرفته است.