چگونگي وحدت وجود در آراي ديني فلاسفه و عرفاي اسلامي

Pantheism in the religious ideas of Islamic philosophers and mystics

نظريه وحدت وجود توسط شخصيت هاي بسياري در ادوار متمادي بيان گرديده و پيرامون آن بحث هاي جامع و متمايزي مطرح شده است و هر شخصيت نظريه پرداز، موضوع را براساس دريافت و روش كلامي و رفتاري خويش به نظام رسانده است، كساني چون: افلاطون،ابن عربي ، مولوي، منصور حلاج ، عطّار، اقبال و... درباره ي وحدت وجود نظر ارايه نموده اند. گرچه از ديدگاه متشرعين مورد پذيرش نبوده و بعضاً دچار مصيبت هاي جبران ناپذيري شده اند. در مقاله سعي برآن است كه آراي آغازين و نهايي وحدت وجود به تفصيل ذكر گردد تا راه گشاي حق بينان و طالبان حقيقت (خداوند) باشد تا بدانند شناخت خود (نفس خويش ) در واقع شناخت حق (خداوند) است و اصل همه متكثران، واحد است.

Pantheism theory was expressed by many characters several periods and comprehensive and distinctive discussion has also been proposed on it and each theorist has ordered the issue based on his/her receipt and theological and behavioral method. Those like Plato, Ibn Arabic, Maulavi, Mansur Hallaj, AttarIqbal have commented on desired pantheism. Although theologians don’t accept it and some have suffered from irreparable tragedies. This article tries to explain initial and final ideas on pantheism in detail and opens the door to the right tellers and seeker of truth (God) to know their recognition (self) is in fact know the truth (God) and the principle of all plural is unit