بررسي اصول و مفاهيم معماري پايدار در مسكن سنتي (مطالعه موردي: خانه هاي قاجاري شهر قم)

انسان همواره در طول تاريخ سعي نموده به منظور ايجاد سر پناهي امن براي سكونت، آن را با محيط پيرامون خود هماهنگ ساخته تا بتواند شرايط مناسبي براي زندگي مهيا سازد. در حقيقت شرايط جغرافيايي و اقليمي در شكل گيري اين فضاي زندگي دخالت مستقيم دارد. هدف اصلي اين مقاله، معرفي و بررسي راهكارهاي معماري منطبق با اقليم گرم و خشك ايران و شهر قم، و نيز استفاده از معماري سنتي در راه رسيدن به معماري پايدار مي باشد. اين مقاله در پي آن است تا بتواند چگونگي طراحي فضاي معماري خانه و مسكن را بر اساس رويكرد خانه هاي سنتي مورد بررسي قرار دهد. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي-تحليلي و روش گردآوري اطلاعات به صورت كتابخانه اي و نيز برداشت هاي ميداني مي باشد. معماري سنتي ايران از ديرباز جهت ايجاد محيطي پايدار و مناسب زندگي انسان، به ويژه در اقليم گرم و خشك و كويري، به اصول و روش هايي دست يافته است كه نه تنها تخريب و ضايعه اي را بر محيط زيست تحميل نمي كند، بلكه فراتر از آن و به عنوان عامل كمال بخشيدن به ماده نيز ايفاي نقش مي نمايد. بررسي ويژگي هاي طراحي كالبدي و معماري مناطق گرم و خشك، مصالح و روش هاي اجرايي نشان مي دهد كه در طراحي معماري سنتي علاوه بر استفاده از پتانسيل هاي محيطي، از آلودگي و تخريب محيط زيست نيز جلوگيري به عمل آورده و مصداق بارزي از معماري پايدار مي باشد.