بررسي و نقد نظرات دكتر نصر حامد ابوزيد در مورد تفسير و تاويل

دكتر نصر حامد ابو زيد انديشمند نو‌ انديش مصري در مورد تفسير و تاويل نظراتي را ابراز داشته است كه برخي از آن ها قابل تاييد و برخي هم قابل رد مي باشند . تفسير را به معناي آشكار كردن امر پوشيده و مخفي مي داند كه امري قابل قبول است اما سپس بيان مي كند كه با واسطه و تفسره ي دانش هاي زباني مي توان به تفسير نايل آمد غافل از اينكه دانش هاي زباني با زير مجموعه هاي آن فقط بخشي از منابع تفسير هستند ، ما در فرايند تفسير علاوه بر اين دانش هاي زباني به علوم و قراين معتبر ديگر مانند خود قرآن ، روايات قطعي الصدور و قطعي الدلاله و علوم قرآني و . . . . هم نيازمند هستيم . در مورد تفسير ماثور و اينكه به چه دلايلي نبايد در آن حد از تفسير قدما متوقف شويم نظراتي را ابراز داشته است كه قابل قبول هستند . تاويل را به معناي حركت شيء يا پديده اي يا در جهت بازگشت به اصل و ريشه اش يا در جهت غايت و عاقبت آن به همراه تدبير و مراقبت از آن مي داند ، البته اين حركتي عقلي و ذهني در فهم پديده هاست نه حركتي مادي . دكتر نصر در اينجا نكته ي ظريفي را از تاويل بر وزن تفعيل به دست آورده است كه دال بر معناي حركت است كه از نظر بقيه دانشمندان به دور مانده است . وي تفسير را نيازمند تفسره و واسطه مي داند ولي تاويل را بي نياز از تفسره و واسطه ، اما در ادامه بياناتش دچار تناقض آشكار شده و از واسطه هاي مانند علوم مورد نياز تفسير ، علوم عقلي و نقلي و حركت تاريخي و . . . . براي تاويل نام مي برد . دكتر نصر از تاويلات معصومين كه در روايات به عنوان راسخان در علم و دانايان به تاويل نام برده شده اند غافل شده و آن ها را تاويلات باطل شيعه مي داند . موارد فوق الذكر را در طول مقاله به تفصيل بيان نموده ايم .