بررسي تطبيقي اصول اخلاقي در اسلام واديان هند

در جامعۀ امروز روابط و مناسبت‌هاي دوستانۀ ملت‌ها، با شناخت و احترام به حقوق و اعتقادات يكديگر امكان‌پذير مي‌باشد. اين اصول، ارزش‌هاي اخلاقي مشتركي است كه تمام ملل و اديان را به هم پيوند مي‌دهد و مي‌توان آن را به‌عنوان ارزش‌هاي پايه‌اي اخلاق در اديان مختلف در نظر گرفت. يكي از كشورهايي كه هميشه مركز تجمع ملل و اديان مختلف بوده هندوستان است. اين كشور به خاطر موقعيت جغرافيايي خود، از زمانهاي قديم محل تلاقي ملل مختلف و درنتيجه عرصه‌اي براي ظهور انديشه‌هاي اخلاقي، عرفاني و فلسفي گوناگون بوده است. در حقيقت از سال‌ها پيش مسلمان‌ها و هندوان در اين سرزمين به همراه هم مي‌زيسته‌اند و از يكديگر تأثير مي‌گرفته‌اند. ولي گويا درزمان حاضر از يكديگر بيگانه شده‌اند. نه مسلمانان با مكاتيب و اديان هند به‌طوركلي آشنا هستند و نه هندوان به حقيقت اسلام توجه خاصي مبذول مي‌دارند. در چنين حالاتي ضرورت گفتگو و مباحث عميق و تأثيرگذار در پايۀ احترام متقابل، بيشتر احساس مي‌شود. در اين مقاله كوشش شده به شباهت‌ها و تفاوت‌هاي اين مباني و اصول همانند يكتاپرستي، عدم تشدد، ميانه‌روي و اعتدال و ديگر اصول مشترك در اسلام و اديان هند اشاره شود.