حقوق بشر و مصلحت در انديشه ديني

در رابطه و نسبتي كه ميان مصلحت جامعه با حقوق بشر برقرار مي شود، با بحث حقوق شهروندي كه حقوقي است كه تابع حقوق بشر در سطح ملي است، ارتباط وثيقي مي يابد. به اين معنا كه حقوق بشري كه ذيل يك حكومت خاص شكل قانوني به خود گرفته، براي اجرايي شدن ممكن است با مفهوم مصلحت جامعه تعارض پيدا كند و افراد جامعه محدوديت در حقوق خود را براي رسيدن به سعادت پذيرا شوند. البته اين مصلحت بايد ويژگي‌هايي چون عموميت داشتن و مطابقت و ضرورت قطعي امر مصلحتي با مصالح عامه در طول زمان و مكان خاص خود را داشته باشد. در اين صورت است كه به سبب عقلانيت قوه كاشف با هدف شارع انطباق مي يابد و مي‌تواند مبنايي براي پاسخگويي به مسائل مستحدثه در جهان پرآشوب كنوني شود. اين تحقيق با روش تحليلي توصيفي در پاسخ به سئوال چيستي رابطه مصلحت و حقوق بشر در انديشه ديني به اين نتيجه رسيده كه با توجه به اينكه ضابطه مصلحت سنجي در تزاحم دو امر مصلحتي، رعايت اصل تقديم اهم بر مهم است و مهم ترين مصلحت نيز، حفظ اصل دين است، به نظر مي رسد كه رعايت موازين حقوق بشري كه در جوهره دين ريشه دارد، مي تواند در زمانه ظهور گروه هاي تكفيري و زير سئوال رفتن اصل دين، بالاترين مصلحت باشد.