مقايسه مقدار آليسين در پيازچه و كالوس گياه موسير ايراني (Allium hirtifolium)

موسير ايراني از گياهان بومي با ارزش ايران است كه به صورت وحشي در دامنه هاي زاگرس مي رويد. موسير به طور معمول با كشت پيازچه تكثير مي شود، اما سرعت تكثير از اين طريق بسيار پايين مي باشد. از طرف ديگر بذرهاي اين گياه داراي خواب فيزيكي و فيزيولوژيكي مي باشند و در صورت جوانه زني به 3-2 سال نياز دارند تا از نظر اقتصادي سوخ قابل برداشت توليد كنند. وجود مشكلات مزبور در تكثير اين گياه انجام مطالعات اصلاحي و ژنتيكي در مورد موسير را با محدوديت مواجه نموده است. تكثير از طريق كشت بافت مي تواند مواد گياهي كافي جهت انجام اهلي سازي و برنامه هاي اصلاحي اين گياه را فراهم آورد. نكته اي كه حائز اهميت است اين است كه افزايش ازدياد موسير از طريق شرايط درون شيشه اي چه تأثيري بر ميزان متابلوليت ثانوي اين گياه دارد. مهم ترين متابوليت ثانوي در گياه موسير تركيب گوگرد دار آليسين مي باشد. اين پژوهش با هدف مقايسه ميزان آليسين پيازچه هاي رشد يافته در محيط in vivo با پيازچه هاي رشد يافته در شرايط in vitro مي باشد. براي تكثير پيازچه هاي موسير از ريز نمونه هاي داراي صفحه پايگاهي استفاده گرديد كه در محيط كشت MS با 3 درصد ساكارز، 8/. درصد آگار و100 ميلي-گرم در ليتر ميواينوزيتول به همراه 5/1 ميلي گرم در ليتر بنزيل آمينو پورين و نفتالين استيك اسيد كشت شدند. پس از سه ماه پيازچه هاي درون شيشه اي حاصل شد كه ميزان آليسين آن ها مورد ارزيابي قرار گرفت. براي اندازه گيري آليسين از دستگاه كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا (HPLC) استفاده شد. نتايج نشان داد مقدار آليسين در پيازچه هاي in vivo (01/2 ميلي گرم در هر گرم بافت تازه پياز) اندكي بالاتر از پيازچه هاي حاصل از in vitro (98/1 ميلي گرم در هر گرم بافت تازه پياز) بود كه تفاوت معني داري با يكديگر نداشتند.