تكثير شاخه زايي و برخي پارامترهاي بيوشيميايي گياه Stevia rebaudiana به صورت كشت در شيشه تحت اليسيتورهاي زيستي و غير زيستي

گياه Stevia rebaudiana Bertoni داراي يك سري تركيبات بدون كالري تحت عنوان گليكوزيدهاي استويول بوده كه به عنوان يك شيرين كننده طبيعي شناخته شده و بومي نواحي آمريكاي جنوبي مانند پاراگوئه مي باشد. در اين تحقيق، اثر سايتوكينين ها و اليسيتورهاي زيستي (كيتوزان و عصاره مخمر) و غير زيستي (متيل جاسمونات) بر توليد و تكثير شاخه دهي و همچنين برخي پارامترهاي بيوشيميايي در شرايط كشت در شيشه بر روي گياه استويا انجام گرفت. به همين منظور، ابتدا غلظت-هاي مختلف BAP و Kn (5/0، 1، 5/1، 2، 5/2 و 3 ميلي گرم بر ليتر) به منظور بدست آوردن بهترين محيط جهت شاخه دهي و در ادامه غلظت هاي مختلف اليسيتورها (50، 100، 200 و 300 ميلي گرم بر ليتر) بر روي گياه استويا بررسي گرديد. نتايج نشان داد كه غلظت 2 ميلي گرم ير ليتر BAP باعث بيشترين طول و تعداد شاخه شد. همچنين تكثير شاخه تحت همه غلظت هاي اليسيتورها به غير از غلظت 300 ميلي گرم بر ليتر MeJA و YE افزايش معني داري نشان داد. بيشترين طول و تعداد شاخه تحت غلظت 200 CH مشاهده شد كه به نسبت شاهد به ترتيب 70 و 95 درصد افزايش داشتند. ميزان كربوهيدرات كل تحت تيمارهاي 200 CH، 100 MeJA و 50 YE افزايش قابل توجهي نسبت به تيمار شاهد نشان داد. اثر اليسيتورهاي مختلف بر ميزان آب محلول، پروتئين و كلروفيل افزايش معني داري نداشتند. بيشترين ميزان آب محلول، پروتئين و كلروفيل تحت تيمار شاهد مشاهده شد همچنين كمترين ميزان نيز به ترتيب تحت تيمارهاي 300 MeJA و YE، 300 YE و 100، 200 و 300 MeJA مشاهده گرديد. بنابراين با توجه به نتايج به دست آمده از اين تحقيق، مشخص شد كه اليسيتورها مخصوصا CH (كيتوزان) به عنوان يك تحريك كننده زيستي مي تواند باعث افزايش بيوماس و تركيبات شيميايي نظير گليكوزيدهاي استويول در گياه استويا شود.