فرونشست زمين، عوامل موثر بر ايجاد آن، چالش ها و روش هاي ارزيابي (با تأكيد بر فرونشست دشت نيشابور)

فرونشست زمين در بسياري از مناطق جهان به دليل مشكلاتي كه ايجاد كرده مورد توجه بسياري از محققان قرار گرفته است. اين پديده در اثر عوامل طبيعي يا فعاليت هاي انساني و يا تركيبي از اين دو اتفاق مي افتد. مهمترين عوامل موثر بر فرونشست زمين شامل افت سطح آب هاي زير زميني، انحلال سنگ ها و رسوبات، استخراج نفت و گاز و همچنين مواد جامد در طي معدنكاري و تونل سازي است. فرونشست زمين در بسياري از مناطق باعث آسيب جدي به ساختمان ها، خطوط انتقال آب و گاز، جاده ها و خطوط ريلي شده است. در برخي از مناطق فرونشست زمين باعث پيشروي سطح دريا شده و مشكلات محيطي شديدي براي مناطق ساحلي ايجاد كرده است. فرونشست مي تواند باعث تغيير شكل الاستيك و غير الاستيك شود كه فشردگي الاستيك با افزايش سطح آب برگشت پذير بوده ولي تغيير شكل غير الاستيك پايدار است. فرونشست زمين در بسياري از شهرهاي ايران از جمله مشهد و نيشابور بوضوح قابل مشاهده است و در برخي مناطق باعث خسارت هايي به زمين هاي كشاورزي، ساختمان ها و جاده ها شده است. روش هاي متعددي بر ارزيابي ميزان فرونشست وجود دارد كه با توجه به وضعيت و وسعت منطقه و امكانات موجود مورد استفاده قرار مي گيرند.