گوناگوني ژنتيكي و ساختار جمعيتي در توده هاي بن سرخ (Allium jesdianum) غرب كشور با استفاده از نشانگرهاي ISSR

در مطالعه حاضر هفت جمعيت بومي گياه بن سرخ (مجموعاً 70 نمونه) از سه استان غرب ايران مورد مطالعه قرار گرفت. از نشانگرهاي مولكولي ISSR جهت تعيين ميزان تنوع ژنتيكي و ساختار جمعيت بن سرخ استفاده شد. از تعداد 14 آغازگر بكار برده شده در اين مطالعه 94 باند با وضوح بالا بدست آمد (با ميانگين 7/6 باند براي هر آغازگر) كه از آنها 84 باند (4/91 %) چند شكل بودند. تجزيه ي خوشه اي بر پايه ماتريس تشابه ژنتيكي جاكارد و با روش UPGMA، نمونه هاي بن سرخ را به 8 گروه تقسيم نمود. تجزيه به مختصات اصلي (PCOA) نتايج تجزيه خوشه اي را تا حد زيادي تأييد نمود. مقدار تشابه ژنتيكي نمونه ها در دامنه اي از صفر تا 75/0 بدست آمد. بيشترين شباهت ژنتيكي (75/0) مربوط به دو نمونه از جمعيت سقز و كمترين (صفر) متعلق به يك نمونه از جمعيت اراك با دو نمونه از جمعيت مهاباد مشاهده شد. در بررسي ساختار ژنتيكي جمعيت ها با استفاده از نرم افزار STRUCTURE جمعيت ها به چهار زيرجمعيت تقسيم شدند. آغازگر IS5 با شاخص نشانگري (MI)، 41/2، آغازگر IS24 با قدرت تفكيك (Rp)، 49/6 و آغازگر IS20 با ميانگين اطلاعات چند شكل (PIC)، 36/0 به عنوان آغازگرهاي برتر در اين مطالعه شناخته شدند. نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه استفاده از نشانگر ISSR يك روش كارآمد و قدرتمند مولكولي در پيمايش تنوع ژنتيكي گياه بن سرخ مي باشد. يافته هاي اين پژوهش مي تواند در برنامه هاي به نژادي بن سرخ در آينده به ويژه روش هاي مبتني بر تلاقي استفاده شود.