تعيين مؤلفه‌‌هاي كالبدي مؤثر بر ارتقاء سطح پياده‌مداري در فضاهاي شهري پياده‌مدار

مفهوم توسعه پايدار بر ايجاد محيطي به منظور ارتقاي كيفيت محيطي در همه جنبه هاي زندگي شهرها تأكيد دارد. پياده‌روي به عنوان يكي از پايدارترين روش‌هاي حمل و نقل، از ابعاد مختلفي سبب تحقق توسعه پايدار در شهرها مي‌گردد. پياده¬مداري به قابليت مكان براي برقراري رابطه مطلوب بين مردم و فضا و ايمني حركت عابر پياده در آن گفته مي‌شود. پياده‌رراه‌ها مانند هر فضاي شهري داراي ابعاد مختلف كالبدي، زيست‌محيطي، حركت و دسترسي، اجتماعي و اقتصادي، فعاليتي و عملكردي مي‌باشند. مؤلفه‌هاي كالبدي يك فضاي شهري شامل چيدمان اجزا نسبت به يكديگر، ظاهر و بخش نمايان اجزاءِ محيط مي‌باشند. نوشتار حاضر در ابتدا با مطالعات كتابخانه‌اي به شناسايي مؤلفه‌هاي محيطي اشاره شده توسط محققين و نظريه‌پردازان پرداخته، سپس به كمك روش تحليل محتوا با استخراج مؤلفه‌هاي كالبدي در پي آن است كه كدام گونه از مؤلفه‌هاي كالبدي مي‌توانند در پياده مداري محورهاي شهري نقش پررنگ‌تري را ايفا مي‌كنند. بدين منظور در اين پژوهش كيفي پس از مرور ادبيات موضوع و جمع‌بندي آن و تدوين يك چارچوب مفهومي از پياده‌مداري و مؤلفه‌هاي مؤثر بر آن، با نگرش سلسله مراتبي به مفهوم پياده‌راه و تعيين‌ اجزا آن در سه مرتبه كلان، ميانه و خرد با اشاره به سطوح بيرون و درون مرتبه‌ها، مؤلفه‌هاي كالبدي مرتبط با هر جزء در هر مرتبه و سطح دسته‌بندي گرديد. در گام بعد نمودارهاي فرآواني بيشترين دفعات تكرار مؤلفه‌هاي كالبدي هر مرتبه را در ميان ديدگاه‌ محققين، نمايش مي‌دهند. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه به ترتيب در مرتبهِ كلان سطح بيرون(كالبد پياده‌راه با محيط اطرافش)، اتصال با خيابان‌هاي اطراف، در مرتبه كلان سطحِ درون (كالبد پياده‌راه به طور مجزا) عرض مناسب پياده‌روها، زيبايي، مقياس‌انساني و روشنايي، در مرتبه ميانه سطح درون شيب و توپوگرافي مناسب حركت پياده، نبود موانع فيزيكي، و در انتها در مرتبه خرد مبلمان شهري، چراغ‌هاي روشنايي، تسهيلات عبور براي افراد كم توان جسمي و ... براي اجزا در آن مرتبه داراي بيشترين فرآواني هستند و لذا بيشتر از سايرين حائز اهميت و توجه در طراحي محورهاي پياده‌ مي‌باشند.