اخلاق حقوق محور و بلندمرتبه سازي مطالعه موردي: برج مسكوني باران 2 مشهد

امروزه طراحي شهرها با مشكلات عديده دست‌به‌گريبان است كه سبب كاهش كيفيت زندگي شهروندان شده است.اين مسئله به‌خصوص در كلان‌شهرها جدي‌تر احساس مي‌شود.چراكه مديريت شهري نمي‌تواند پيوندي پايدار ميان نيازهاي جديد و پيشينه شهر برقرار نمايد.يكي از اين نيازهاي جديد، اسكان جمعيت فزاينده و جانمايي عملكرد‌ها در زمين‌هاي محدود شهري است. پاسخي كه به اين مسئله در شهر مشهد داده‌شده است، افزايش تراكم و به‌تبع آن ايجاد پديده بلندمرتبه‌سازي است.گرچه در مديريت صحيح شهري ابتدا بايسته‌ها و نبايسته‌هاي پديده‌اي همچون بلندمرتبه‌سازي شناخته و سپس با برنامه‌ريزي قبلي دست به ساخت‌وساز زد، اما به نظر نمي‌رسد كه در مشهد چنين روندي طي شده باشد و شاهد رشد قارچ گونه برج‌ها هستيم. اين مقاله پديده بلندمرتبه‌سازي را از ديدگاه اخلاق حقوق محور بررسي مي‌كند چراكه اين ديدگاه ضمن اينكه احقاق حقوق همه گروه‌ها ذي‌نفع را دربردارد، با جهان بيني الهي كه انسان را به عنوان خليفه خداوند در برابر عالم و آنچه خارج از وجود انسان خلق شده مسئول مي‌داند، نيز مطابقت دارد. براي اين منظور، پژوهش حاضر، با رويكرد توصيفي-تحليلي ابتدا بامطالعه اسناد كتابخانه‌اي، به معيار و ملاك‌هايي در اين زمينه پي برده و سپس اين معيار‌ها را در يك نمونه موردي مشخص (برج باران مشهد) مورد واكاوي قرار داده است. پرسش‌هايي كه اين مقاله به دنبال يافتن پاسخ آن است، اين سؤالات است كه در رابطه با شهروندان چه حقوقي بر عهده معمار مي‌باشد؟ همچنين معمار چگونه مي‌تواند اين حقوق را محقق سازد؟ با بررسي و جمع‌آوري و طبقه‌بندي حقوق طرف‌هاي مقابل معمار، وظايف معمار متناظر با اين حقوق تعيين خواهد شد. پس از تطبيق اين وظايف و معيارها با نمونه مورد مطالعه مشخص شد، برج باران 2 مشهد در زمينه‌هايي همچون بهره‌گيري از نور خورشيد، تهويه هواي طبيعي و عدم اشرافيت از معيارهاي اخلاقي تخطي كرده است.بنابراين ضوابط طراحي با مميزي اخلاق حقوق محور براي به كارگيري در ساخت و سازهاي بلندمرتبه آتي پيشنهاد شده است.