مفهوم آموزش و محيط‌هاي آموزشي در سده‌هاي نخستين اسلامي

تعليم و تربيت يكي از بنيادهاي جامعه بشري بوده و همواره در زندگي انسان حائز اهميت مي باشد. انديشمندان و متفكران در دوره‌هاي مختلف تاريخي به اين مهم پرداخته و با بيان شيوه‌ها و راهكارهايي سعي در رشد و تعالي جامعه داشته‌اند. آگاهي از شيوه‌ها و اهداف تعليم و تربيت نيازمند شناخت آراء تربيتي انديشمندان و فيلسوفان بزرگ، به‌ويژه اسلامي است. در اين پژوهش تلاش شده است تا با تحقيق در انديشه‌هاي اين انديشمندان گران‌مايه، به اهميت انسان و جامعه و تعليم و تربيت ازنظر ايشان پرداخته و همچنين مراحل تعليم و تربيت، متون و مواد آموزشي، شيوه‌هاي تعليم و تربيت، رابطه استادشاگردي، آموزش و محيط هاي آموزشي در سده هاي نخستين اسلامي، از منظر ايشان بيان شود. اين پژوهش با مطالعه منابعي ازجمله كتاب‌ها، پايان‌نامه‌ها، مجلات، مقالات و پژوهش‌ها و تحقيقات مرتبط با موضوع با استفاده از روش تحليلي - تطبيقي تدوين شده است. نتيجه تحقيق نشان مي دهد از منظر انديشمندان بزرگي چون فارابي، ابن‌سينا، ابن مسكويه و ... مهم‌ترين واصلي‌ترين هدف تعليم و تربيت، رسيدن فرد و جامعه به سعادت و كمال مي باشد. كسب اعتدال و ميانه‌روي و كسب فضائل اخلاقي نيز از مهم‌ترين اهداف تعليم و تربيت از ديدگاه اين دانشمندان بزرگ است. و همچنين آراء فلسفي و موضع عقيدتي ايشان در باب تعليم و تربيت ، اهميت سازمان و شيوه تدريس، رابطه استاد و شاگرد و تأثيرات آن‌ها بر شكل‌گيري گونه‌هاي مختلف مراكز آموزشي، از مساجد تا مدارس موردتوجه بوده است.