تحليل محتواي كتاب هاي درسي دوره ي ابتدايي بر اساس سازه مشاركت اجتماعي

كتاب درسي، يكي از مهم ترين مراجع و منابع يادگيري دانش آموزان در نظام هاي آموزشي محسوب مي شود. در نظام آموزشي كشور ما نيز نقش مهمي دارد. به لحاظ اين اهميت و همچنين به سبب نقش محتواي كتب درسي در پررنگ تر شدن موضوع مشاركت اجتماعي و نيز تسهيل امر يادگيري دانش آموزان، در اين پژوهش كه مبناي نگارش مقاله ي حاضر است، محتواي كتب درسي دوره ي ابتدايي، از نظر پرداختن به سازه ي مشاركت اجتماعي و مولفه هاي آن مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است. در ابتداي مقاله پيشينه نظري و تجربي موضوع و در ادامه داده هاي آماري و تحليل آن ذكر شده است. روش اين پژوهش، كيفي از نوع تحليل محتواي كيفي كتب از طريق فهرست وارسي محتواي كتاب‌ها مي‌باشد و واحد تحليل نيز صفحات( متن، پرسش‌ها، فعاليت‌ها و تصاوير) مي‌باشد. جامعه آماري كليه‌ي كتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي سال تحصيلي 1396-1395 (42 جلد كتاب) شامل 9 عنوان فارسي (بخوانيم)، فارسي(بنويسيم)، علوم، هديه‌هاي آسماني، قرآن، رياضي، مطالعات اجتماعي، تفكر و پژوهش و كار و فناوري و نمونه آماري اين پژوهش شامل كليه كتب پايه ششم دوره ابتدايي شامل فارسي (بخوانيم)، فارسي(بنويسيم)، علوم، هديه‌هاي آسماني، قرآن، رياضي، مطالعات اجتماعي، تفكر و پژوهش و كار و فناوري مي‌باشد. با توجه به يافته ها و بر اساس داده هاي حاصل از فرم هاي تحليل محتوا در پژوهش حاضر مي توان نتيجه گرفت كه بيشترين درصد فراواني در كتاب هاي پايه ي ششم مربوط به مؤلفه ي فعال گرايي با 35.39 % و كمترين فراواني مربوط به مؤلفه ي مسئوليت پذيري با 9.98 % مي باشد. همچنين مؤلفه هاي مشاركت اجتماعي در كتاب رياضي بسيار اندك مورد توجه قرار گرفته است در حالي كه كتاب هاي علوم و مطالعات اجتماعي در اختصاص اين مؤلفه ها قوي عمل كرده اند. در مجموع نيز كتب اين پايه در تاكيد بر مؤلفه هاي مسئوليت پذيري و اعتماد ضعيف عمل نموده اند كه با توجه به نقش و اهميت اين دو مؤلفه در تربيت يك فرد براي زندگي در جامعه، به منظور جبران اين غفلت، بايد تدابيري اتخاذ شود.