رابطه خودآگاهي هيجاني، منبع ‏كنترل و سخت روئي با شادكامي دانش آموزان دبيرستاني

مقدمه: شادكامي، يكي از مفاهيم نسبتا مهم در زندگي روزمره نوجوانان و جوانان است. فهم و تسهيل شادكامي ‏و ‏بهزيستي رواني و تعيين عوامل موثر بر اين دو مقوله، موضوع اصلي روان شناسي مثبت نگراست‏‏. احساس شادكامي و ‏نشاط در دانش آموزان، از راه هاي ‏پيشگيري و برون رفت از اختلالات رواني، از ضروري ترين خواسته هاي نظام هاي تعليم و تربيت است كه مي تواند ‏تاثيرات عمده در سالم سازي و بهسازي جامعه داشته باشد. هدف: هدف پژوهش ‏حاضر پيش بيني شادكامي بر اساس خودآگاهي ‏هيجاني، منبع كنترل و سخت رويي در نوجوانان شهر تهران بود. ‏ ‏ روش، نمونه و روش نمونه گيري: اين پژوهش از مطالعه توصيفي- همبستگي بود كه تعداد 160دانش آموز ‏‏(100 دختر و60 پسر) به ‏صورت خوشه اي چند مرحله اي تصادفي ‏از بين دانش آموزان شاخه نظري دبيرستان هاي دولتي ‏منطقه 6 ‏آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصيلي94-93 انتخاب شدند. ‏ ابزار پژوهش: پرسشنامه هاي پژوهش شامل مقياس شادكامي آكسفورد، پرسشنامه هاي هوش هيجاني بار – ان (مقياس ‏خودآگاهي ‏هيجاني)، منبع كنترل راتر و سخت رويي اهواز بودند. روش تجزيه و تحليل: داده ها با استفاده از ضريب همبستگي ‏پيرسون و تحليل رگرسيون ‏همزمان و گام به گام مورد تحليل قرار گرفتند. ‏يافته ها نشان داد، ‏‏شادكامي با خود آگاهي هيجاني و سخت رويي رابطه مثبت و مستقيم و با منبع كنترل رابطه منفي و ‏معكوس ‏دارد. هم چنين روابط دو ‏طرفه بين متغيرها (خودآگاهي هيجاني با منبع كنترل، خودآگاهي هيجاني ‏با سخت ‏رويي، منبع كنترل با سخت رويي) با ‏اطمينان 99 درصد مورد تاييد قرار گرفتند. از سويي نتايج تحليل ‏رگرسيون ‏نشان داد كه منبع كنترل و سخت رويي توان پيش بيني ‏شادكامي را در نوجوانان ‏دارند كه 34 درصد واريانس شادكامي را تبيين مي كنند. ‏اما خودآگاهي هيجاني توان پيش بيني شادكامي را ندارد. ‏ نتيجه گيري: سخت رويي به عنوان يك منبع مقاومت در مواجهه با رويدادهاي استرس زاي زندگي عمل مي كند. نوجوانان سخت رو كساني هستند كه به سادگي در برابر اعمال و رفتار خود احساس تعهد كرده و عقيده دارند مي توانند رويدادهاي زندگي خود را كنترل كنند. اين افراد موفقيت ها و شكست هاي خود را به عوامل دروني مانند تلاش و توانايي خود، نسبت مي دهند و ادراك كنترل بر زندگي آنان موجب سازگاري روان شناختي و احساس شادكامي بيشتر و برعكس، مشكلات جسمي، رواني و رفتاري كمتري مي شود.