مطالعه فرهنگ سازماني و ارائه مدل مطلوب فرهنگ سازماني دانشگاه

سازمانها در وجود خود، قوانين و ضوابط ويژهاي را تدوين ميكنند و انسانها با برداشتهاي خود از آن قوانين و شرايط، ادراكات خود را شكل ميدهند و اين ادراكات پايهها و اساس شكلگيري ارزشهاي سازماني را تشكيل ميدهند كه اصطلاحاً به مجموعه اين ارزشها، فرهنگ و جو سازماني ميگويند ) 2001 Mofomme, (. در دانشگاه كه روابط انساني اهميت ويژهاي دارد، مفهوم فرهنگ سازماني اهميت بيشتري پيدا ميكند. سازمانهاي بالنده و پيشگام همواره در تلاشاند تا با آگاهي از ارزشهاي فرهنگي خود در نيل به عملكردهاي ممتاز، از سازوكارهاي گوناگون علمي براي اعتلاي فرهنگ سازماني خويش بهره جويند. رسالت دانشگاه نيز به عنوان يك سازمان پيشگام، بهرهبرداري از تجارب، استعدادها و توان فكري منابع انساني خود است و اين امر مهم در قالب فرهنگ سازماني غني كه خواستهها، نيازها و انتظارات دانش، تواناييها و مهارتها در آن تناسب پيدا .) كرده يا به طور هماهنگ و همسو شده باشد، دست يافتني است)آلويز و هارتمن، 2002 لذا اين سوال مطرح ميشود كه انواع فرهنگ سازماني كدامها هستند و از اين ميان، فرهنگ سازماني مطلوب و مناسب دانشگاه كدام است و نهايتا اينكه فرهنگ سازماني دانشگاهي بايد داراي چه شاخصهايي باشد؟ با هدف پاسخگويي به سوالات فوق، نخست، گونههاي فرهنگ سازماني معرفي شده و شاخصهاي فرهنگي هر يك را مطالعه كرديم. سپس الگوي مورد نظر خود را، كه تركيبي از الگوي سهلايهاي ادگار شاين و گونهشناسي چهار نوعي دنيسون است، طرح كرديم. بر اين اساس الگوي مفهومي اندازهگيري فرهنگ سازماني دانشگاه اين قابليت را دارد كه چهار نوع فرهنگ سازماني را در سه سطح )مفروضات اساسي، ارزشها و مصنوعات( سنجش كند. روش گردآوري اطلاعات و دادهها: از روش اسنادي يا كتابخانهاي و به كمك ابزار فيشبرداري، بهمنظور بررسي ادبيات پژوهش و جمعآوري اطلاعات موجود و پژوهشهاي انجام شده براي تأمين اطلاعات موردنياز استفاده شده است. نتيجهگيري: با بررسي شاخصها و مولفههاي چهار نوع فرهنگ سازماني به اين نتيجه رسيديم كه اين انواع فرهنگ سازماني، فرهنگ سازماني مناسب دانشگاه نيستند. لذا به ارائه فرهنگ سازماني مطلوب دانشگاه پرداختيم. عمده- ترين مولفههاي فرهنگ سازماني پيشنهادي عبارتند از: كارآفريني، دانايي محوري، نوشوندگي، خطرپذيري. پس از تدوين فرهنگ سازماني دانشگاهي نوبت به مديريت فرهنگ سازماني ميرسد كه در اين راستا فرايندها و اقداماتي بايد صورت گيرد.