تحول‏ نياز انسان‏ به‏ آزادى‏ و اختيار از نگاه قرآن و نظريه‏هاى مطرح در روانشناسى

The transformation of human need to freedom and authority from the viewpoint of the Quran and the well-celebrated theories in psychology

چكيده آزادي و اختيار نيازي جهان‌شمول است و گستره‌ي زندگي انسان را دربرمي‌گردد، ضربه به اين نياز طرح‌واره‌هاي ناسازگار ايجاد مي‌كند و تأمين اين نياز، احساس استقلال، خودباوري و شايستگي را افزايش مي‌دهد. پژوهش پيش‌رو به شيوه توصيفي تحليلي، نياز انسان به آزادي و اختيار را از نگاه اسلام، با بررسي قرآن و منابع روايي و از نگاه روانشناسي مورد بررسي قرار داده است. انسان از نگاه متون ديني بويژه قرآن‌كريم، داراي آزادي و حق انتخاب است و در نگاهي تحولي به زمينه‌سازي براي دست‌يابي به آزادي در سنين كودكي تأكيد مي‌كند. آزادي در اين سنين بيشتر جنبه‌ي مادي دارد اما با رسيدن به سنين رشد عقلي و بدني، محدوديت‌هاي ديگري پيش‌روي انسان قرار مي‌گيرد اين تحقيق از بين آنها به آزادي انسان از نيازهاي روانشناختي پرداخته است. نياز به امنيت جاني و مالي، پذيرش و محبت و همچنين احترام و شايستگي موثرترين نيازها و حقوق انسان هستند كه تأثير پايداري بر افكار و هيجانات انسان مي‌گذارند. راهبردها و فنون متعددي در قرآن‌كريم براي تأمين اين نيازها ارائه شده است. درنتيجه از نگاه قرآن مسير دستيابي به آزادگي از كودكي و با تأمين نيازهاي اوليه بويژه نياز به آزادي شروع مي‌شود و در سنين رشد عقلي با فراروي از نيازهاي مادي و با دريافت حمايت و امنيت الهي، انسان به آزادگي نزديكتر مي‌شود. كليدواژگان: آزادي، اختيار، تحول، نياز بنيادي.

Abstract Freedom and autonomy is a universal necessity which covers the whole human lifespan. A blow to this need creates maladaptive schemas, and satisfying this need increases the sense of autonomy, self-esteem, and merit. The current research, adapting descriptive-analytical research method, attempts to examine the human s need for freedom from the viewpoint of Islam, by examining the Qur an, canonical traditions and psychological views. The Quran recognizes the rights of free will and free choice for man and encourage him to fight for legitimate liberty. From an evolutionary point of view, emphasis has been placed on the premise of freedom from childhood. Also, freedom in this age is more material, but with the age of puberty and human intellectual and physical growth, freedom from inner needs will become more significant. The most effective human needs and rights can be: human need for physical and financial security, acceptance and affection, respect and merit; because they have a lasting impact on human thoughts and excitements. The holy Quran has delivered several strategies to champion these rights. As a result, and based on the Qur anic point of view, full freedom begins from childhood and with satisfaction of basic needs and by reaching to the age of puberty and rational development, the human will get closer to divine security and freedom. Keywords: freedom, liberty, transformation, basic need