كليدواژه :
جوادي آملي , اومانيسم , مباني , قرآن كريم ,
چكيده فارسي :
چكيده
در نگاه اومانيسم و نظام انسان‌مركزي، محور همه¬ي امور، انسان و اميال اوست. در اين انديشه انسان و خرد او جانشين خداست، انسان موجودي است مستقل و يگانه و به هيچ قدرتي خارج از خود متكي و پاسخ‌گو نيست. تمامي بايدها و نبايدها، خير و شرها را انسان تعيين مي‌كند و هستي و طبيعت مي‌بايست بر اساس خواسته‌هاي او تنظيم شود.
تقدم خواسته¬ها و اميال انسان بر خدا همچون جوهره اومانيسم از مباني و مؤلفه¬هايي تشكيل شده است كه طرفداران اين انديشه آن¬هارا در طور تاريخ بيان و پروبال داده¬اند. مباني چون خردگرائي، طبيعت¬گرائي، تجربه¬گرائي و... كه انسان را به درجه بالاتر از خدا مي¬برد. اين مباني مورد نفي قرآن واقع شده و در عين حال قرآن كريم تبيين صحيحي از حدود برخي از استعدادهاي انسان مثل خرد، آزادي و... ارائه كرده است. بر اين اساس به طور كلي از نقد مباني اومانيسم از نگاه قرآن كريم به دست مي¬آيد كه با وجود تمامي جايگاهي كه انسان دارد، محور همه¬ي امور خداست و اعتقاد به خدا‌مركزي، هيچ تقابلي با ارزش و مقام انسان و آزادي و اختيار او ندارد. در نظام خدا‌مركزي، اساس همه¬ي امور و مبدأ و مقصد خداست و هدف جهان، انسان و مقصد انسان خداست؛ هستي از خدا نشأت گرفته و به سوي خدا در تكاپو و حركت است. مبناي همه بايدها و نبايدها- با توجه به خالق، فيّاض، حاكم، مالك و ربوبيت خداوند متعال- ذات لا يتناهي الله است.
در اين تحقيق ضمن بررسي اجمالي مباني اومانيسم ؛ برآنيم تا با رويكرد استخراجي، مباني آن را از منظر قرآن با تاكيد برآراء آيت الله جوادي آملي واكاوي و نقد نماييم.
واژگان كليدي: جوادي آملي، اومانيسم، مباني، قرآن كريم،
چكيده لاتين :
Abstract
In the eyes of humanism man-centered system, the centerpiece of all affairs is man and his desires. In this school of thought, man and his wisdom replace God, and man is an independent entity, and does not rely on any power outside himself. All good and evil, does and don’ts have been determined by man. Thus, the existence and nature should be adjusted according to his wishes. The most important constituent of humanism is the supremacy and priority of human desires to what God decrees. The proponents of humanism have constantly developed this aspect throughout the history. The foundations of humanism are as rationalism, naturalism, experientialism, and etc., which place man above God. These foundations are critically treated by the Qur an. In respect with some other foundations such human talents, wisdom, freedom, and so on, the Holy Qur an provides a correct explanation. Based on the Quranic critique of the foundations of humanism, it can be concluded that the Holy Qur an, accepts a lofty position for human being, but the centerpiece of all matters, is God. The belief in God-centeredness and monotheism, does not contradict with the value and position of man and his freedom and free will. In a monotheistic approach, the origin and destination of everything is God. The ultimate purpose of the universe, man and everything is God. For everything emanates from Him and will return to Him. The basis of all doe s and don ts -given that Allah is the Creator, the bestower, the ruler, the owner and the lordship of Allah- is Allah, the most Exalted. The author, in this research adapts a deductive approach and reviews the fundamentals of humanism in the light of Ayatullah Javadi Amoli s views.
Keywords: Humanism, Basics, Holy Quran, Javadi Amoli
