كليدواژه :
علوم انساني اسلامي , اسلامي‌سازي علوم , حكمت اسلامي , جان رالز , نظريه عدالت , وضع نخستين , قراردادگرايي
چكيده فارسي :
چكيده
مقايسه تطبيقي مباني و مسائل علوم از روش‌هاي نوين اسلامي‌سازي علوم انساني مي‌باشد كه پژوهش حاضر ضمن معرفي اجمالي نظريه عدالت جان رالز، با مقايسه و كاربست مباني حكمت اسلامي به جاي مباني رالز در نظريه عدالت، بررسي مي‌كند كه آيا اصل نظريه پس از جابجايي، تغييري مي‌كند؟ چرا و چگونه؟
با كاربست مباني حكمت اسلامي به جاي مباني رالز، نظريه او به طور بنيادين تغيير مي‌كند. طبق مبناي هستي‌شناختي رالز، اساسا جهان ماوراء مادّه يا وجود ندارد، و يا هيچ نقشي بر جهان مادّه ندارد. رالز طبق مباني انسان‌شناختي، معرفت‌شناختي، ارزش‌شناختي و... خود معتقد است، قواعد عادلانه توسّط همين انسان نه ذاتي ديگر، در اين جهان و نه جايي فراتر، وضع مي‌شوند. يعني انسان مستقلا قدرت تشخيص مصالح خود را داشته و نهايت اهداف اين قواعد عادلانه نيز، جهان مادّه، و ظرف پياده‌سازي آن، نظام و جامعه ليبرال ـ دموكراسي مي‌باشد. ملاك و ضمانت عادلانه بودن آن قواعد توجيه عمومي مردم و پذيرش نظام مذكور بوده و در غير اين صورت، مورد پذيرش نيستند. اگرچه حتي از جانب يك دين و يا يك آموزه فلسفي جامع آمده باشند.
اما طبق مباني حكمت اسلامي، مبناي قوانين زندگي انسان، خداوند متعال، به عنوان خالق و بهترين شناسنده او مي‌باشد. تصميمات و قراردادهاي انسان كه مجري قوانين خالق خود، نه واضع آنهاست، در صورتي عادلانه و سعادت‌بخش‌اند كه در راستاي اراده او باشند. اين برنامه در يك نظام جامع معرفتي، همان دين است كه ضامن مصالح مادّي و معنوي انسان توأمان بوده، و براي سعادت نهايي او فراتر از دنياي مادّي كه آنجا پاسخگوي كردار خود نيز هست، توسّط انبياء از جانب خالق انسان، آمده است.
كليدواژگان: علوم انساني اسلامي، اسلامي‌سازي علوم، حكمت اسلامي، جان رالز، نظريه عدالت، وضع نخستين، قراردادگرايي.
چكيده لاتين :
Abstract
The comparative study of the fundamentals and issues of science is from the new methods of Islamicization of the humanities. The present study, while introducing John Rawls theory of Justice, compares and uses the principles of Islamic philosophy instead of Rawls s principles in the theory of justice. Then he replaces the fundamentals of the theory with the Islamic version to see whether the theory will get changed or not? If yes, how and why? With the application of the principles of Islamic theosophy, instead of John Rawls s foundations, his theory will radically change. According to Rawls s ontological basis, essentially the supernatural universe is either absent or does not have anything to do with the material world. Based on his anthropological, epistemological, and axiological principles, he is of the view that the just rules will be regulated by man not any other being, and these rules are applicable in this universe not beyond this world. In other words, human beings have the power to recognize their own interests, and the ultimate goal of these fair rules is the material world, and its implementation abode is the system and society where liberal democracy prevails. The criterion and guarantee that these rules are fair enough is the general justification of the people and acceptance of the liberal system. Otherwise the fairness of the laws won’t be accepted, even if they have come from the side of a religion or a comprehensive philosophical doctrine. But according to the principles of Islamic theosophy, the basis of the laws of human life, is God Almighty, for He is the creator and best knower of man. Human beings can the executors of the divine laws not the law-makers. Their decisions and contracts are fair and prosperous provided that should be in line with the will of Allah. Religion plays the role of a comprehensive epistemic system, that satisfies material and spiritual needs of man, and brings about his ultimate prosperity. His prosperity lays beyond the material world where he will be held responsible for his own work. All these points have been mentioned by the messengers of the Creator.
Keywords: Humanities, Islamicization of Science, Islamic Philosophy, John Rawls, Theory of Justice, First State
