اعجاز علمى قرآن در مالكيت حيات و حق حيات انسان

چكيده «مالكيت و حق حيات» از مسائل مهمي كه در علوم انساني و به ويژه علم حقوق و اخلاق پزشكي مطرح است. علم حقوق غربي، حيات را از حقوق ذاتي شخص انسان مي‌داند كه بايد به موجب قانون حمايت شود و هيچ فردي را نمي توان خودسرانه (بدون مجوز) از زندگي محروم كرد. اين نگرش، تفاوت هاي اساسي در مباني و اهداف با حقوق در اسلام دارد. در علم حقوق، حقوق ذاتي و حقوق توافقي يا قراردادي، مهم ترين اسباب مطرح شده براي حق است كه منشأ و مبنا و ملاك هر يك با چالش و ابهام روبه‌روست. در مقابل، قرآن كريم مبدأ و منشأ بسيار روشن و محكمي براي حقوق ارائه مي‌دهد. در نگره قرآني، مالكيت و اختيار حيات پيش از هر چيز به مسأله خالقيت و آفرينش انسان برمي گردد و خالق و آفريننده او را مالك و صاحب اختيار حقيقي حياتش مي‌داند و انسان به شكل اعتباري و با اذن الهي، مالك حيات خويشتن محسوب مي شود. از منظر قرآن، حيات انسان تنها فرصت تكامل روحي و معنوي و مهم¬ترين بستر و زمينه براي حيات ابدي اوست، از اين رو انسان بايد نهايت استفاده خود را از حيات مادي و معنوي خويش برده و با كسب كمالات و فضايل والاي انساني، حيات طيب انساني خويش را رقم بزند. قرآن كريم، جامع ترين و استوارترين نظام حقوقي را براي دفاع از «حق حيات» انسان وضع كرده و افزون بر آن كه حيات انسان بر مبنا و پايه اي ثابت و هميشگي، يعني اراده و مصلحت خالق نظام آفرينش قرار دارد، اهداف و آرمان هاي بلندي را براي حفظ حيات او در نظر گرفته است. قرآن كريم حافظ جامع و همه جانبه نگر حق حيات انساني است. حقي كه از ابتدا تا انتهاي زندگي، و از مادي ترين تا متعالي ترين ابعاد آن، محترم شمرده شده است. واژگان كليدي: تفسير علمي قرآن، قرآن و علم، حق حيات، مالكيت حيات.

Abstract Ownership and the right to life are important issues in human sciences, especially in the science of medicine and law. Western law appreciates life as the inherent right of a person, which must be protected by law, and no one can be arbitrarily (without permission) deprived of life. This attitude has fundamental differences in the foundations and goals of laws in Islam. In the science of law, the experts put forth inherent rights, prescribed or contractual rights as the most important elements of right. But the origin and basis of these rights faces serious challenges and ambiguities. By contrast, the Holy Qur an provides a very clear source of law and source of rights. In the Qur anic perspective, the ownership and possession of life first and foremost refers to the creation of mankind. It is the Creator who really possess him and his life. And the human being, by the permission of God and virtually, can be the owner of his own life. From the perspective of the Qur an, human life is the only opportunity for his spiritual development and the most important ground for his eternal life. Hence, human beings must ultimately take advantage of their material and spiritual life and, by gaining great virtues must depict the best possible life for himself. The Holy Qur an sets out the most comprehensive and rigorous legal system to defend the right to life of man, and in addition to the fact that human life is based on the constant basis, i.e. the will and the interest of the Creator of the universe. As such the Quran has introduced him the sublime goals and aspirations so that his life must be protected. The Holy Qur an protects the right to human life comprehensively and from all aspects. The right that has been respected from the beginning to the end of life, and from the most material to the most transcendental dimensions. Key words: Qur anic and scientific exegesis, Quran and science, the right to life, the right to own property.