ساختارگرايي در قرآن

چكيده آيه‌ي هفتم سوره‌ي آل عمران، ذهنيت و پيش‌داوري‌هاي مخاطب را به عنوان شرط حصول فهم پذيرفته و از اين رو مفسرين قرآن را در دو دسته‌ي عمده قرار مي‌دهد؛ يكي آنان كه در دل‌هاشان زيغ و كجي وجود دارد و ديگري كساني كه بر مركب دانش مي‌نشينند. دسته‌ي نخست متشابهات قرآن را دست‌آويز تفاسير خويش قرار مي‌دهند و دسته‌ي دوم متشابهات را با توجه به محكمات قرآني تفسير كرده و همه‌ي آيات را باهم در نظر مي‌گيرند. شيوه‌ي دسته‌ي دوم را مي‌توان با نظريه‌ي ساختارگرايان در تفسير متن تطبيق داد. مقاله‌ي حاضر در اثبات اين مدعي از سويي به بررسي نظريه‌ي قرآني درباره‌ي تفسير متن مي‌پردازد و از سوي ديگر آراء ساختارگرايان را بيان و تحليل مي‌كند. به عبارت ديگر اولاً مي‌توان از آيه‌ي هفتم آل عمران، نظريه‌اي براي تفسير و كشف مقصود متن استخراج كرد. مبتي براين نظريه نمي‌توان يك آيه‌ي واحد را به تنهايي محكم دانست، بلكه محكم بودن آيه منوط به قرارگرفتن آن در منظومه‌ي معنايي ديگر آيات است و براين پايه محكمات از سويي معناي خود را آفتابي مي‌كنند و از سوي ديگر، متشابهات را به محاق اجمال مي‌برند. ثانياً نظريه‌ي تفسيري ساختارگرايان از ويژگي‌هايي برخوردار است كه مي‌توان آن را منطبق با نظريه‌ي فوق‌الذكر دانست. ساختارگرايان معتقدند ؛ مفسّر بايد به مطالعه‌ي ساختارِ همه‌ي عناصر متن و آنچه كليت متن را مي‌سازد بپردازد. اين اجزاء و عناصر حكم رمز و راهنماي ورود به معنايي عميق‌تر و نهفته در پس كلمات‌ را دارند، همچنانكه از آيه‌ي هفتم آل عمران نيز مي‌توان چنين نظريه‌اي را برداشت نمود. واژگان كليدي: ساختارگرايي، تفسير متن، محكم و متشابه، مطابقت مبتدا و خبر، حجيت ظواهر كتاب

Abstract The seventh verse of Surah Al-Imran accepts that mentality and pre-concepts play the role of a condition for understanding and comprehension. Therefore, the Qur an s interpreters are classified in two main categories: the first whose hearts have deviance and the second who are not affected by knowledge. The first category pursues what is metaphorical in the Quran and utilizes Qur anic verses as excuses for their own their interpretations. The second category has a comprehensive approach and interprets the verses in the light of the unambiguous verses. The method of the second category can be compared to structuralist theory in interpretation of the text. The present article, in support of this claimant, examines the Qur anic theory of the interpretation of the text on the one hand and, expresses the structuralists’ views on the other. In other words, first of all, from the seventh verse of Al-Imran, one can extrapolate a theory by which one can interpret and discover the purpose of the text. Based on this theory, a single verse cannot be considered unambiguous [unequivocal] alone, rather the firmness of the verse is subject to its inclusion in the semantic of other verses, and its meaning will get clarified in the light of other unambiguous verses. Secondly, the interpretive theory of structuralists has some characteristics that can be considered consistent with the aforementioned theory. Structuralists believe that the interpreter must study the structure of the text, all the constituting elements and what makes the entirety of the text. These elements and components are as guide in entering to the deeper meanings of the words. This theory can be obtained from the verse 7th of chapter Al-Imran. Keywords: Quran, structuralism, ambiguous and Unambiguous verses, Interpretation of text