مباني نظري اخلاق حرفه‌اي

چكيده امروزه پرداختن به اخلاق در سازمان مورد توجه دانشمندان و نظريه‌پردازان علم مديريت قرار گرفته است؛ از اينرو پرداختن به موضوع اخلاق حرفه‌اي و شناسايي مباني و نظريه‌هاي آن موجب شناخت جامع نسبت به جايگاه اخلاق در سازمان مي‌شود. در اين تحقيق سعي شده است مطالعه‌‌اي جامع نسبت به منابع مختلف علمي در اين زمينه انجام پذيرد. شناخت تاريخچه‌اي از اخلاق حرفه‌اي در ايران باستان اسلامي و همچنين غرب؛ مي‌تواند مقدمه‌اي براي طرح و بررسي مباحث و نظريات اخلاق حرفه‌اي باشد. با مطالعه عمده نظريات مطرح در اين زمينه مي‌توان اخلاق حرفه‌اي را به منزله دانش تخصصي معيني براي حل مسائل اخلاقي در كسب و كار دانست كه به بررسي تكاليف اخلاقي در يك حرفه مي‌پردازد. مديران براي پياده‌سازي و عملياتي كردن اين دانش در محيط كار، به دنبال تهيه فهرستي از بايدها و نبايدهاي رفتاري برآمدند كه به مرور زمان اين بايدها و نبايدها به كدهاي اخلاقي معروف شدند كه مجموعه‌اي از ارزشهايي است كه همه اعضاي سازمان بايد آنها را رعايت نمايند؛ مانند صداقت، درستي، عمل به وعده، وفاداري، احترام و... كه براي تدوين كدهاي اخلاق حرفه‌اي در سازمان نيازمند فرايندي مخصوص به خود مي‌باشد. البته بخاطر وجود نقايص قابل توجه در كدهاي اخلاقي، مديران استراتژيست براي رفع آنها به تدوين منشور اخلاق سازماني پرداختند. كه منشور اخلاق سازماني تحليل تعهدات اخلاقي سازمان در قبال محيط داخلي و خارجي است؛ منشور اخلاق حرفه‌اي در سازمان داراي ارزش و اهميت ويژه‌اي است بحيثي كه در سازمان مي‌تواند به عنوان ميثاق‌نامه اخلاقي در بين افراد يك انسجام اخلاقي ايجاد نمايد. اين منشور اخلاقي داراي شرايط و ويژگي‌هاي خاصي مي‌باشد كه براي نهادينه‌سازي آن در سازمان نيازمند تدوين منشور اخلاق سازماني و تعيين اصول اخلاق حرفه‌اي است. البته شكل‌گيري و رشد اخلاق حرفه‌اي و همچنين موفقيت و نتيجه‌دهي منشور اخلاق حرفه‌اي در سازمان منوط به رفع موانع رشد اخلاق‌حرفه‌اي و ارائه راهكارهاي توسعه و تقويت اخلاق حرفه‌اي مي‌باشد. واژگان كليدي: اخلاق، حرفه، اخلاق فردي، اخلاق شغلي، مرامنامه اخلاقي، اخلاق حرفه‌اي، اخلاق حرفه‌اي اسلامي، سازمان، منشور اخلاق سازماني، نظام، سيستم.