اخلاق حرفه‌اي از منظر امام علي(عليه‌السلام) ؛ اصول اخلاق حرفه‌اي ۸ ـ ۱ (شماره ۱)

261. Professional ethics from the perspective of Imam Ali (peace be upon him) Professional Ethics (Principles 1 to 8) (No. 1)

چكيده يكي از دغدغه‌هاي مديران كارآمد در سطوح مختلف، چگونگي ايجاد بسترهاي مناسب براي عوامل انساني شاغل در حرفه است، به نحوي كه آنها با حس مسؤوليت و تعهد كامل به مسائل جامعه و حرفه خود بپردازند. بنابراين در سازمان‌ها براي نهادينه‌سازي اخلاق حرفه‌اي نياز به مجموعه رهنمودهاي اخلاقي است تا بتوان با تمسك جستن به آنها، رفتارها و عملكردهاي كاركنان را در سازمان با آن سنجيد. در سازمان‌هاي توحيد محور كه خواستگاه آنها اسلام و منظرگاه‌هاي اهل‌البيت ـ عليهم‌السلام ـ است؛‌ براي اينكه بتوانند مجموعه‌اي از رهنمودهاي اخلاقي را تهيه نمايند، نيازمند مراجعه به مكتب وحي و احاديث وارده در اين باب هستند؛ در اين تحقيق سعي مي‌شود با تمسك به بيانات حضرت علي ـ عليه السلام ـ فقدان موجود را در حد توان خود رفع نمايد. و تلاش مي‌شود با روش تحليل محتواي كيفي، بايسته‌هاي اخلاق حرفه‌اي از منظر امام علي ـ عليه السلام ـ را يافته و اصول اخلاق حرفه‌اي را تبيين نمايد. اين يافته هاي تحقيق نشان مي‌دهد مكتب امام علي ـ عليه السلام ـ غير از بينش غربي است و اصول راهبردي اخلاق حرفه‌اي اميرالمومنين امام علي ـ عليه السلام ـ بر خلاف نظام‌هاي مادي، عميق و مستحكم و هميشگي است. اميرالمومنين علي ـ عليه السلام ـ نگاه ابزارانه به اخلاق ندارند چرا كه اين نگاه با اصل اخلاق در تضاد است. بنابراين اصالت دانستن اخلاق در نزد امام علي ـ عليه السلام ـ فلسفه اخلاق و ورودي‌هاي نظام اخلاق حرفه‌اي را مشخص كرده و تعيين مي‌كند كه اصولي را بايد اخلاقي دانست كه بتوانند اصالت داشته و رضايت خداوند متعال را دربر داشته باشد. با طراحي اصول بيست‌وهفتگانه اخلاق حرفه‌اي از منظر امام علي عليه‌السلام، اصولي راهبردي تهيه گرديده است كه طي 3 مقاله پي‌درپي‌ به بيان و شرح اين اصول پرداخته مي‌شود. در مقاله حاضر فقط ۸ اصل از ۲۷ اصل اخلاق حرفه‌اي مورد بررسي قرار گرفته و انشالله در دو شماره پي‌درپي ديگر مابقي اصول مورد بررسي قرار مي‌گيرد. 1. رعايت تقوا 2. التزام عملي نسبت به ارزش‌هاي اسلامي‌ 3. اصل آراستگي ظاهري 4. رعايت پوشش و زيور مناسب 5. عفاف و پاكدامني 6. تقويت روحيه اميد و توكل 7. خوش‌رويي و برخورد محترمانه 8. وقار و متانت كليد واژه‌ها: اخلاق، حرفه، اخلاق فردي، اخلاق شغلي، مرامنامه اخلاقي، اخلاق حرفه‌اي، اخلاق حرفه‌اي اسلامي، سازمان، منشور اخلاق سازماني، نظام، سيستم.

Abstract One of the key concerns of efficient managers at different levels is how to create the right platform for human factors working in the profession, so that they are given a sense of responsibility and commitment to the issues of their community and profession. Therefore, for the institutionalization of professional ethics in organizations, there is a need for a set of moral guidelines in order to be able to judge them with the attitudes and behaviors of employees in organization. In Tawhid-based [monotheist] organizations, whose purpose is Islam and the reports from Ahl-al-Balat, in order to be able to provide a set of moral guidelines, they need to refer to the school of revelation and the hadiths. In this research, we try to adhere to the statements of the Imam Ali (AS) to fill the vacuum. This research following the content analysis method, studies the requirements of professional ethics and its strategic principles from the Imam Ali’s point. Comparing to the Western materialistic professional ethics and its strategic principles, Imam Ali’s professional ethics is deep, firm, and eternal. Amir Al-Momenin Ali (AS) does not have an instrumental look at ethics; for instrumental view is contradictory to the main principles of ethics. Therefore, the authenticity of morality in Imam Ali’s point (as) rests on the philosophy of morality and the inputs of professional ethics system. Finally, it determines that only those principles are ethical that are authentic and satisfy the pleasure of Allah, the Almighty. Keywords: Professional Ethics, Individual Ethics, Islamic Professional Ethics, Imam Ali (AS), System