كليدواژه :
قرآن , قصاص , تشريع , مجازات , مشروعيت قصاص , فلسفه قصاص , حيات ناشي از قصاص.
چكيده فارسي :
چكيده
در قرآن كريم دو دسته از آيات وجود دارد كه كه بر اصل قصاص دلالت مي‌كنند. دسته اول آياتي است كه به اصل مقابله مثل به صورت كلي دلالت دارند كه يكي از مصاديق آن مقابله به مثل در امور كيفري و جنايي است. ( و جزاء سيئه سيئه مثلها- فمن‌اعتدي عليكم فاعتدوا عليه بمثل ما اعتدي عليكم) دسته دوم آياتي كه مستقلاً به خود مسئله قصاص مربوط مي‌شود و در آن‌ها قصاص نفس و اطراف و جراحات و هم‌چنين فلسفه قصاص مطرح شده است. اين مقاله با محور قراردادن آياتِ دسته‌اي دوم (صدو هفتاد و هشتم و صدو هفتاد و نهم سوره بقره) به بررسي مسئله حيات‌بخشِ تشريع و فلسفه قصاص پرداخته است برآيند اين تحقيق نشان مي‌دهد كه تشريع مجازات قصاص در نظام حقوقي قرآن يك گام بسيار مهم در ايجاد يك نظام كيفري عادلانه بود آن‌هم در عصري كه به علت كشته شدن يك انسان، جنگ و خون‌ريزي بي‌رحمانه صورت مي‌گرفت و بجاي كشتن قاتل، دو يا چند نفر و حتي قبيله و طايفه‌اي را مي‌كشتند. قرآن كريم با تشريع قصاص، عادلانه‌ترين راه را ارائه كرد و با اثبات قصاص از كشته شدن انسان‌هاي بي‌گناه جلوگيري كرده و وليِّ‌دم را مخيّر نمود ميان قصاص، عفو و گرفتن ديه.
فلسفه و حكمت قصاص براي حفظ يكي از مهم‌ترين حقوق انساني، يعني حق حيات تشريع شده است و حكايت از كمال توجه و نهايت ارج‌گذاردن به جان آدمي است. بر اساس آموزه‌هاي قرآني كشتن يك انسان از روي ظلم و تعدّي به منزله كشتن تمام انسان‌ها است، همان‌گونه كه احياي يك انسان به منزله احياي همه انسان‌هاست.
تشريع قصاص بمعني انتقام‌جويي نيست و به منظور پيش‌گيري از تكرار ظلم و ستم بر اجتماع است و هدف آن عدالت‌خواهي و حمايت از ساير افراد بي گناه مي‌باشد. قصاص در عين حال كه به گذشته، يعني به جرم و استحقاق مُجرم و تحقّق عدالت توجه دارد آينده را نيز كاملاً مورد توجه قرار مي‌دهد و به عنوان كارآمدترين شيوه براي جلوگيري از وقوع جرايم عليه تماميّت جسماني افراد عمل مي‌كند.
واژگان كليدي: قرآن، قصاص، تشريع، مجازات، مشروعيت قصاص، فلسفه قصاص، حيات ناشي از قصاص.
چكيده لاتين :
Abstract
There are, in the Holy Quran, two categories of verses that refer to the principle of retribution. The first category is the verses that refer to the principle of retaliation in general, whose example can be retaliation in the criminal matters. (And the retribution for an evil act is an evil one like it. In other verse, it is said: So, whoever has assaulted you, then assault him in the same way that he has assaulted you). The second group of verses independently relate to the issue of retribution and deal with the retribution of oneself, families, the injuries, as well as the philosophy of retribution. This essay, focusing on the verses of the second category (178-179 of chapter al-Baqara), has studied in depth the life-giving issue of retribution, the philosophy of retribution, and criticized the most important doubts which have been raised on retribution. The conclusion of this study shows that the legalization of retribution in the legal system of the Quran was a very important step in the establishment of a just criminal system, particularly in the era when a man was killed, they used to wage an all-out war and a merciless hemorrhage against the criminal. Or instead of retaliating the crime, they would murder the whole family members or the tribesmen of the murderer. Through legalization of the principle of retribution, the Holy Qur an has actually provided the most just way which prevented the killing of innocent people and wounded. It gave the freedom to the heir of the victim to either retaliate or forgive him and take the blood money. The philosophy and wisdom of retaliation is to protect one of the most important human rights, that is, the right to life of the Islamic world, and it is an indication of profound attention and reverence to human life. According to the Quranic teachings, killing a human being by cruelty and oppression is as the killing of all human beings, just as the revival of a human being is as the rehabilitation of all human beings. The legalization of retribution does not mean take revenge. Rather it is intended to prevent the repetition of oppression on the community and aims at seeking justice and protection of all other innocent people. Retribution, while paying attention to the past, that is, to prosecute and punish the perpetrator, and realize justice, will also fully address the future and act as the most effective way to prevent the occurrence of crimes against the physical integrity of individuals.
Keywords: Quran, Retribution, Legalization, Punishment, legitimacy of Retribution, philosophy of Retribution, life stemming from Retribution
