كليدواژه :
قرآن , سازمان , مديريت , هماهنگي , نظريه تعاون
چكيده فارسي :
چكيده
نظريه سازمان و مديريت مبتني بر اصل تعاون از ديدگاه قرآن موضوع اين مقاله است. بنابراين چارچوب نظري برگرفته از اصل هماهنگي در دانش سازمان و مديريت پشتيبان نظري اين نوشتار است. كشف نظريه سازمان و مديريت مبتني بر اصل تعاون از منظر قرآن كريم ميّسر است. بررسي اين فرضيه منوط به تفسير موضوعي برون قرآني است. بدين منظور كه نظريه سازمان و مديريت بر اساس اصل تعاون از منظر آموزه‌هاي وحياني به تصوير كشيده شود. پس پرسش اصلي اين است كه نظريه سازمان و مديريت مبتني بر اصل تعاون از منظر قرآن كريم از چه مباني و مؤلفه‌هايي تشكيل شده است. بر اين اساس، متناظر موضوع تعاون در دانش سازمان و مديريت، اصل هماهنگي در حوزه وظايف مديريت است كه از منظر‌انديشمندان مديريتي داراي جايگاه ويژه و به عنوان مقوِم فعاليت‌هاي سازماني و مديريتي به شمار مي‌آيد. نظريات سازمان و مديريت در حوزه انسان‌شناسي بر محور دو موضوع يعني حل تنازع و هماهنگي شكل گرفته است. فلسفه انسان‌شناسي آن نيز خوف و ترس و خودخواهي و برتري طلبي انسان است. در دانش سازمان و مديريت هماهنگي براي همكاري در راستاي هدف دنيوي به عنوان اصل محوري مطرح است، در حالي كه نظريه سازمان و مديريت بر اساس اصل تعاون از سود محدود دنيوي فراتر رفته و انسانها را براي دستيابي به اهداف دنيوي و اخروي در گروه، سازمان و جامعه مكمل و پشتيبان همدبگر دانسته و رشد و تنزل انسان را طرح مي‌كند. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه نظريه سازمان و مديريت مبتني بر اصل تعاون داراي دو مؤلفه‌ي اثباتي (برّ و تقوي) و سلبي (اثم و عدوان) است. ازاين‌رو، اين نظريه، يافته‌هاي دانشي در حوزه وظايف مديريت را به چالش كشيده است. در نتيجه بر اساس ادبيات قرآن كريم مي‌توان به جاي وظيفه هماهنگي، اصل تعاون را به عنوان يكي از وظايف مهم مديريت برداشت و ارائه كرد.
واژگان كليدي: قرآن، سازمان، مديريت، هماهنگي، نظريه تعاون
چكيده لاتين :
Abstract
This article aims to shed light on the theory of cooperation in organization and management from the point of view of the Quran. The research method is a thematic exegesis [intra-textual] and attempts to develop the theory of cooperation in the light of the Qur’anic teachings [revelation]. Parallel to the issue of co-operation, in the knowledge of organization and management, is the principle of coordination in management duties, which, from the perspective of management thinkers, has a significant position and is considered to be the core of organizational and managerial activities. Theories of organization and management in the field of anthropology have been formed on the basis of two issues: conflict resolution and coordination (co-operation). Its anthropological philosophy is also fear, selfishness, and seeking human superiority. In the knowledge of organization and management, coordination matters most. Albeit coordination of these co-operation is central for the sake of attaning worldly objectives. Whereas the Quranic theory of cooperation goes beyond the boundaries of the worldly profit and leads humans, in different forms of group, organization and community, to achieve the objectives of this world and the hereafter. According to this theory, human beings are the supporter and complement of each other that can bring about the human development or degeneration. The research findings show that the theory of co-operation has two positive (observing piety and god-fearing) and negative (cooperating in sin and aggression) dimensions. Thus, this theory of cooperation has challenged the findings of management and, based on the Qur anic literature, instead of organization, cooperation can be regarded as one of the important tasks of management.
Keywords: Quran, theory, cooperation, organization, management
