مديريت منابع آب در آبخوان هاي مرزي ، مطالعه موردي: آبخوان دشت تهلاب سيستان و بلوچستان

جهت رفع كمبود آب و كاهش اثرات منفی عدم تأمین نیاز بر توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی، باید از هم اكنون به مطالعه برای یافتن منابع مطمئن آب پرداخت. با توجه توزیع نامتعادل آب های سطحی، امروزه تقاضا برای آب های زیرزمینی به شدت افزایش یافته است. این امر در مناطق خشك و مرزی (مانند سیستان و بلوچستان) بسیار حساس است؛ بطوریكه كمبود آب در این منطقه در شرایط بحرانی بوده و به یك معضل اجتماعی و سیاسی تبدیل شده است. لذا، لازم است با اتخاذ تدابیر مدیریتی مناسب از هدررفت آب جلوگیری شود. در این مطالعه، رویكردی بر مبنای استفاده یكپارچه از روش هایی همچون حفاری چاه های اكتشافی و پیزومتری، جستجوی های ژئوفیزیكی، آزمایشات پمپاژ و بیلان منابع آب جهت دستیابی به مدیریت پایدار از آبخوان های مرزی ارائه گردید. بر مبنای ساختار پیشنهادی، پتانسیل برداشت از آبخوان مرزی تهلاب از نظر منابع آب زیرزمینی و سطحی تعیین و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان میدهد كه با توجه به جهت جریان آب زیرزمینی، كه به سمت كشور پاكستان است، سالانه حجمی معادل ۳۵ میلیون مترمكعب بلا استفاده وارد این كشور میشود. از طرفی سالانه حجم قابل توجهی از سیلاب نیز از دسترس خارج می شود. در صورتی كه میتوان با بهر گیری از این سیلاب علاوه بر تغذیه مصنوعی آبخوان و ذخیره بصورت سطحی، از تخریب سالانه جاده مرزی نیز جلوگیری نمود. همچنین، میتوان ۵۰ درصد از آبی كه بدون استفاده (مجموع كل حجم تبخیر و خروجی از آب زیرزمینی) از دسترس خارج می شود، به عنوان توسعه برداشت برای این دشت منظور نمود.