مهم‌ترين شاخصه‌هاي فرهنگ سازماني از منظر قرآن

The most important characteristics of organizational culture from the point of view of the Quran

چكيده فرهنگ‌سازماني مجموعه‌اي از باورها، ارزش¬ها و الگوهاي رفتاري مشترك است كه بر همه¬ي فرايندهاي مديريتي در سازمان اثر مي¬گذارد و به وظايف مديريتي جهت دهي مي¬كند. اين مقوله، از مؤثرترين عوامل پيشرفت و توسعه سازمان¬هاي شناخته ‌شده است. مقاله حاضر بر آن است كه با تحليل محتوايي آيات، مهم‌ترين شاخصه¬هاي فرهنگ‌سازماني را استخراج نمايد. اين تحقيق بر روش توصيفي- تحليلي استوار بوده و براي جمع‌آوري داده‌ها از شيوه¬ي بررسي اسناد و مدارك بهره گرفته‌ شده است. يافته¬هاي پژوهش بيانگر آن است كه فرهنگ‌سازماني از منظر قرآن نقش و كاركردهاي مهمي در مديريت سازمان‌ها دارد؛ فرهنگ‌سازماني ارائه شده در قرآن، از يكپارچگي ناگسستني برخوردار بوده و از هرگونه تضاد منفي و مخرب در سازمان نهي مي‌كند. اين نگرش به فرهنگ سازماني، جامع‌الاطراف بوده و از ظرفيت جهاني برخوردار است. با توجه به فطري و عقلاني بودن آموزه¬هاي قرآني، فرهنگ ارائه شده در اين كتاب وحياني، از جاودانگي برخوردار بوده و دست‌خوش تغيير و تحول نخواهد شد. با توجه به اين ويژگي¬ها، مهم¬ترين شاخصه¬هاي قرآني براي فرهنگ‌سازماني عبارت‌اند از: توحيد¬¬محوري؛ آخرت‌گرايي؛ خودكنترلي؛ امربه‌معروف و نهي از منكر؛ تعهد سازماني، و مسئوليت‌پذيري. واژگان كليدي: قرآن، مديريت، سازمان، شاخصه هاي فرهنگ

Abstract An organizational culture is a set of common beliefs, values and behaviors that influence all managerial processes within an organization and directs management tasks. This category is one of the most effective factors in the improvement and development of organizations. The present paper seeks to extract the most important features of organizational culture by analyzing the content of the verses. This research is based on descriptive-analytic method and data has been collected from reviewing the documents. The findings of the research indicate that organizational culture from the perspective of the Qur an has an important role and function in the management of organizations. The organizational culture presented in the Qur an has unbreakable integration and prevents any negative and destructive contradictions in the organization. This approach to organizational culture is comprehensive and has a global capacity. Given the innate and rational nature of the Quranic teachings, the culture presented in this book of Revelation is eternal and will not undergo transformation. Given these features, the most important Quranic features for organizational culture are: monotheism, life hereafter, self-control, enjoining good and forbidding evil, organizational commitment and responsibility. Keywords: Quran, management, organization, cultural characteristics/indices