كليدواژه :
علوم انساني , پاراديم , قرآن كريم , پارادايم قرآني , رويكرد اسلامي.
چكيده فارسي :
چكيده
انسان از ديرباز در جهت كشف حقيقت از روشهاي گونهگون و بسياري بهره برده است. با گذر زمان و رشد و انسجام يافتن تفكر انساني، برخي از اين روشها گزينش و پذيرفته شد و به عنوان پارادايم يا همان چارچوبههاي ذهني، فكري و فرهنگي معيار كشف و سنجش حقيقت قرار ميگيرد. در حال حاضر صاحبنظران علوم انساني با توجه به سه نوع پاراديم اثبات گرايي، تفسير گرايي و انتقادي به تحليل، استنباط و توصيه علمي ميپردازند. پژوهش حاضر با مبنا قرار دادن آيات قرآن كريم به بررسي پارادايمهاي رايج در علوم انساني پرداخته است و با توجه به بينش قرآن كريم درباره انسان، آنها را در بوته نقد و بررسي قرار ميدهد.
پارادايم قرآني از رويكردهاي مختلف انسان شناخت متناسب با انگيزههاي انسان ساز بهره برده و گونهاي خاص از پارادايم فكري را سامان داده است؛ هرچندكه ميان پارادايمهاي موجود و پارادايم قرآني نقاط مشتركي مشاهده ميگردد. اين پژوهش اثبات ميكند كه پارادايم برخاسته از مباني قرآني ميتواند به عنوان چارچوبهاي مشخص و مستقل معيار استدلال و استنباطهاي علمي در حيطه علوم انساني قرار گيرد. اثبات اين مدعا با بيان نمونههايي كاربردي و نظري به همراه پيشنهادهاي پژوهشي ديگر در ادامه اين نگاره آمده است.
واژگان كليدي: علوم انساني، پاراديم، قرآن كريم، پارادايم قرآني، رويكرد اسلامي.
چكيده لاتين :
Abstract
The human beings, from time immemorial, have been in pursuit of the truth applying various means. With the passage of time and development of human thought, some of these methods have been chosen and accepted as mental, cultural and intellectual paradigms [or frameworks] for discovering and evaluating the truth. Presently, the experts of humanities, considering the three paradigms of positivism, hermeneutic and critical approach analyze, deduce and suggest scientific facts. The current research while paying heed to the dominant paradigms of humanities studies the Quranic verses. The author, given the Quran’s point of view about human, criticizes the aforementioned paradigms. The Quran, considering various approaches to human, designs and puts forth a distinct paradigm. This paradigm, sharing common points with other exiting paradigms, uses appropriate human motives. The research proves that the Quranic paradigm has the potential to be set as an independent and distinct framework. This framework can be applied in scholarly circles for deduction in humanities. This claim is made and supported by presenting theoretical and applied examples. Finally, the author finishes his article suggesting topics for further researches.
Keywords: Humanities, Paradigm, the Quran, Quranic Paradigm, Islamic attitude.
