پديدآورندگان :
اسمعيلي صدرآبادي مهدي esmaeili.sadr@gmail.com دانشجوي دكتري علوم قرآن و حديث، دانشگاه آيت الله حائري ميبد , ابراهيمي شقايق shaghayegh.ebrauhimie@gmail.com كارشناسي ارشد علوم قرآن و حديث، دانشگاه الزهرا(س)
كليدواژه :
قرآن كريم , ميان رشتگي , بين رشته اي , چند رشته اي , فرارشته اي , تقاطع رشته اي
چكيده فارسي :
چكيده
كشف و درك معارف قرآن كريم، مستلزم شناخت و برخورداري از ابزاري است كه توان دربرگيري و تحليل گسترۀ وسيع معارف اين كتاب آسماني را دارا باشد. در اين راستا تغيير نگرش بشر از ديدگاهي تقليل¬گرا به كل-نگر، اگرچه ابزاري مناسب جهت درك اين گسترۀ وسيع را فراهم آورده، ليكن به دليل عدم تبيين تعريفي جامع از رويكرد ميان¬رشتگي و انواع آن، حدود معيني براي گستره دلالي اين رويكرد نوين ارائه نشده است. از آنجا كه آشنايي با رويكرد ميان¬رشته¬اي، پژوهشگران قرآني را به كشف لايه¬هاي عميقي از گنجينه معارف قرآن كريم نائل خواهد كرد، پژوهش پيش رو بر آن است تا گامي جديد در راستاي تبيين حدود گسترۀ دلالي ميان¬رشتگي و اقسام آن و نيز كاربرد آن در مطالعه قرآن كريم بردارد. روش پژوهش حاضر از نوع كيفي است و در اين پژوهش با شيوه توصيفي تحليلي به پژوهش مي¬پردازيم. در اين راستا، در وهلۀ نخست، با تقسيم اين رويكرد به دو گونۀ نظري و كاربردي از خلط دو اصطلاح ميان¬رشته¬اي به عنوان رويكرد كلي برقراري ارتباط در ميانِ رشته¬هاي علمي و ميان¬رشته¬اي به عنوان قسيمي از اين كل و ناميدن آن تحت عنوان بين¬رشته¬اي، جلوگيري كرده و در گام بعدي، با توجه به نوع تعامل و چارچوب انجام تحقيقات در هر يك از انواع ميان¬رشتگي به شرح و تبيين آن¬ها پرداخته شده است. به اين ترتيب، بين¬رشته¬اي با ايجاد تعامل و ارتباط افقي ميان دانش¬ها، خواهان حضور، اتصال و تقابل چندين رشته علمي با يگديگر در مطالعه متن قرآن كريم است. حال آنكه چند رشته-گرايي با قرار دادن علوم تحت ساختاري موزاييكي و منفك از هم، به بررسي يك سؤال مشترك در آن مي-پردازد. در طرف مقابل، فرارشته¬اي با ايجاد پيوند ميان چندين رشته و كاربست آن براي درك عرصه¬هاي گوناگون معرفتي، منجر به ظهور يك ابر دانش در درك قرآني مي¬گردد. اما تقاطع رشته¬اي با تداخل مرزهاي رشته¬اي و طرح مباحث هماهنگ از ميان موضوعات مجزا، به توضيح يك موضوع در ساختار قرآن كريم مي-پردازد. تفصيل اين مطالب در اين مقاله قابل دست يابي است.
كليد واژگان: قرآن كريم ، ميان رشتگي، بين رشته اي، چند رشته اي، فرارشته اي، تقاطع رشته اي
چكيده لاتين :
Abstract
To understand the Quranic teachings, it requires one to realize means through which he analyzes the extensive teachings of this divine book. In order for this objective to be met, the human beings have changed their reductionist approach to a holistic one. Yet, this approach will not be helpful either because there is no comprehensive definition from interdisciplinary approach, its different types and the significance realm of this new approach. Since getting acquaintance with interdisciplinary approach will help the Quranic researchers to discover the deep layers of the Qur’anic teachings, the present study is a new step forward to explain the significance realm of interdisciplinary approach, its types and application. Thus, the author, at first, divides it to theoretical and applied approaches so that there should be no further confusion. In the next step, the author deals with the framework of conducting researches in interdisciplinary fields. Interdisciplinarity, with establishing interactions and parallel relationship among different sciences, requires the presence, connection and interaction of many scientific disciplines to study the Quranic text. Whereas multidisciplinarity, with putting sciences under a mosaic structure, being separated from one another, addresses one common question [problem]. Transdisciplinarity: concerns that which is at once between the disciplines, across the different disciplines, and beyond each individual discipline. The key points will be, in detail, available in the main article.
Keywords: Interdisciplinarity, Multidisciplinarity, Transdisciplinarity, Crossdisciplinarity
