مباني انسان شناسي و علوم انساني در قرآن كريم

Fundamentals of Anthropology and Humanities in the Holy Qur an

چكيده مقاله حاضر به بررسي موضوع مباني انسان شناسي و علوم انساني در قرآن كريم مي پردازد. با توجه به موضوع انسان شناسي از منظر قران كريم، انسان جانشين و خليفه خدا بر روي زمين است و به واسطه رسالت و مسئوليتي كه از سوي پروردگار به او واگذار و تفويض شده به مقام جانشيني خدا مي رسد تا شريعت او را تحقق ساخته و تجليات او را آشكار سازد. اما در اين راستا علوم انساني بر خلاف ساير علوم در رشته هايي كه به صورت تجربي يا از طريق مشاهده و آزمايش حاصل مي آيد، نمي باشد. براي دستيابي و يا معرفت يك علم، تنها توجه به روش كسب آن كافي نمي باشد بلكه نگريستن و ملاحظه در هدف، موضوع و مسائل آن به ترتيب مي تواند از اهميت بسيار بالايي برخوردار باشد. از طرفي، مي توان علوم انساني را علومي دانست كه در پي شناخت و مطالعه انسان و جوامع انساني و به طبع آن، تأثيرگذاري بر انسان و يا جامعه انساني هستند. همانطور كه جايگاه انسان در قرآن، شوق وصف ناپذيري را در رسيدن به عالم بالاتر و برتر و بهره مندي از وجود عالي تر و همچنين وسيعتر از وجود مادي ايجاد مي كند، اين علوم هم بايستي با برنامه ريزي دقيق و كارآمد در پي شناخت و مطالعه انسان و جوامع انساني به سمت و سوي تكامل روحي و معنوي او رهنمون شود. واژگان كليدي: قرآن كريم، انسان شناسي، علوم انساني

Abstract The present article addresses the issue of the fundamentals of anthropology and humanities in the Holy Qur an. Given the subject of anthropology, from the perspective of the Qur an, man is the successor to God and his caliph on the earth. Allah, has delegated man the mission and responsibility to become the successor of God and fulfill his law on the earth. But in this regard, humanities are unlike other empirical sciences which are based on observation and experimentation. To gain access to or knowledge of a science, it is not enough to pay attention to the method of obtaining it, but to be able to look at the purpose, the subject, and other issues can be of great importance, respectively. On the other hand, the human sciences can be considered as scientific, which seek to recognize and study human beings and human societies and thus affect human or human society. The position of man in the Qur an gives rise an indescribable passion for everyone to reach a higher and superior immaterial world. These sciences, by accurate and effective planning, study man and human societies. It will lead them toward mystical and spiritual development. Keywords: Quran, Anthropology, Humanities