كليدواژه :
قرآن , فلسفه , دانش , چيستي دانش , فلسفه دانش تفسير
چكيده فارسي :
چكيده
دانش تفسير مانند هر علم ديگري داراي موضوع و مسائل مخصوص به خود با هدف و غايتي مشخص است. اين دانش مانند هر علم ديگري مي تواند با توجه به مسائل، موضوع و هدف و غايت دانش و با توجه به دو رويكردي اصلي ميان دانشمندان اسلامي، تعريف شود. تعريف جامع اين دانش عبارتست از دانش تفسير دانشي است كه درباره استنباط معاني قرآن كريم و مراد الهي بحث مي نمايد و در آن از قواعد، موانع، مراحل، منابع و شرايط استنباط معاني قرآن كريم، بحث مي شود تا بوسيله آن ها مفسر از خطاي در استنباط معاني قرآن كريم محفوظ بماند. اين تعريف، تعريفي است كه بر آمده از تعاريف فوق و تركيبي از آنهاست.
توجه به علميت تفسير در ميان دانشمندان اسلامي با دو رويكرد عمده همراه بوده است. رويكرد اول آن را به عنوان دانشي فقه گونه مطرح نموده و مسائل آن را قضايايي جزيي و شخصي به شمار آورده است. در رويكرد دوم شباهت دانش تفسير با اصول فقه مورد بحث قرار مي گيرد و قضاياي آن مانند اصول فقه كبراي استدلال و قضايايي كلي است. هر چند درميان دانشمندان اسلامي كساني هم دانش تفسير را با علوم قرآن مساوي دانسته اند. اما به دليل اختلافات بسيار در اين باره و تعاريف گوناگون علوم قرآني و عدم تساوي ميان مسائل دو علم، اين نظريه مردود است.
نگارنده اين مقاله بر آن است تا با بررسي اقوال دانشمندان اسلامي و ارائه تحليلي منطقي موجود در فلسفه دانش تفسير، به چيستي دانش تفسير بپردازد. رويكرد تحقيقي اين نوشتار، بر اساس رويكرد تاريخي و منطقي شكل گرفته است.
كليد واژگان: قرآن، فلسفه، دانش ، چيستي دانش، فلسفه دانش تفسير
چكيده لاتين :
Abstract
Like all other sciences, exegesis has its own specific subject, issues, and purposes to meet. This knowledge, like any other science, can be defined with respect to either the issues and subject, or purposes and ends. There are two main approaches among Islamic scholars. The comprehensive definition of this knowledge is that it deals meaning of the Holy Qur an and divine intentions. Furthermore, it discusses the rules, barriers, steps, resources, and conditions for inferring the meanings of the Holy Quran. All these rules are developed so that the interpreters should not interpret the Quran incorrectly. This is a compound definition that has been derived from the above-mentioned definitions. There have been two major approaches on the scientific nature of exegesis among Islamic scholars. The first approach introduces it as a science of jurisprudence, and its issues are considered personal and for limited cases. In the second approach, exegesis is compared with the principles of jurisprudence where its issues are general and can constitute the main premises of arguments. There are few scholars who equate exegesis with Qur anic sciences. But this theory is rejected because of the great differences in this regard and the various definitions of Quranic sciences and the lack of equality between the two sciences. The author of this article, by examining the ideas of Islamic scholars and presenting a rational analysis of the philosophy of interpretation [of the Quran], to examine the meaning of the [science of] exegesis. The research paper follows a historical and logical approach.
Keywords: Quran, philosophy, knowledge, science, philosophy of exegesis
