علوم انساني از نگاه رشيدرضا با تكيه بر آراء وي در تفسير المنار

Relationship between Humanities and Quran from Rashid Reza s perspective, based on his views in the commentary of Al-Manar

چكيده رشيدرضا از شاگردان محمد عبده است كه در عين فعاليت هاي سياسي به نظريه پردازي و تفسير قرآن كريم هم پرداخته است. مطالعه آثار وي به ويژه تفسير المنار نشان مي دهد او در برخي مباحث چون حكومت اسلامي، خلافت و ... نظريه هايي ارائه داده است. در حوزه علوم انساني و اسلامي نيز با توجه به تخصص وي در ادب، حديث، تفسير و تاريخ نظريات منحصر به فردي دارد. پژوهش حاضر با توجه به اهميت علوم انساني و نظرياتي كه صاحب نظران در اين حوزه ارائه داده اند به منظور ارائه ديدگاه رشيدرضا با روش توصيفي تحليلي و گاه تطبيق و مقايسه ديدگاه رشيدرضا با ديدگاه رايج به مسأله علوم انساني در تفسير المنار مي پردازد. يافته هاي حاصله نشان مي دهد به دليل آگاهي رشيدرضا به علوم اسلامي در تفسير برخي آيات وي از تفسير آيه فاصله گرفته و به مباحثي در حوزه علوم انساني و اسلامي پرداخته است. كلمات كليدي: رشيدرضا، المنار، علوم انساني، علوم اسلامي.

Abstract Rashid Reza, being the disciple of Mohammed Abduh and maintaining his political activities, has dealt with the theorization and interpretation of the Holy Qur an. Studying his works, especially the exegesis of Al-Manar, shows that he has developed theories on some important topics such as Islamic state [government], caliphate, and so on. Since he had remarkable expertise in literature, hadith, exegesis and history, one can find unique accounts on humanities and its relation with the Holy Quran. Given the theories that the experts have presented on humanities and its relation with the Quran, the current research attempts to reflect Rashid Reza s view in this respect with emphasis on his exegesis al-Manar. The author, following analytical-descriptive and sometimes comparative method, has focused on the importance of humanities and its relation with the Quran. The findings show that Rashid Reza s awareness of Islamic sciences in interpreting some of the Quranic verses has distanced from the interpretation of the verse and has focused on human science and its relation to the Quran. Keywords: Rashid Reza, Arabs, Al-Manar Exegesis, Humanities, Islamic Sciences