مباني روش تفسير قرآن به قرآن بر اساس ديدگاه آيت الله جوادي آملي

چكيده از زمان نزول قرآن كريم تا به امروز براي برداشت علمي و بهره مندي از قرآن كريم روش‌هاي متعددي توسط انديشمندان و مسلمانان مورد استفاده قرار گرفته است. يكي از اين روش‌ها كه در سال‌هاي اخير با كوشش‌هاي علامه طباطبايي و پس از وي آيت‌الله‌جوادي‌آملي مورد توجه قرار گرفت، روش قرآن به قرآن مي‌باشد. آيت‌الله‌جوادي‌آملي در مقدمه‌ي تفسير خود، تسنيم، به بررسي مباني علمي اين روش پرداخته و ادله‌اي مبني بر حجيّت آن ارائه نموده است. براي اثبات حجيّت اين منهج ادله‌ي متعددي نقل شده است. يكي از اين ادله استناد به جامعيّت قرآن كريم با توجه به آيه‌ي «تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‏ء» مي‌باشد كه در آن، قرآن حاوي تمام علوم و مبيّن همه چيز دانسته شده و لذا به طريق اولي در تبيين مرادات خود بي نياز از غير من جمله سنت تلقي شده است. با بررسي مراد قرآن كريم از كل شيء و تعيين حوزه‌ي تبييني آن بر مبناي روايات و عدم وجود تبيانِ لازم در ظواهر قرآن كريم، روشن مي‌گردد تحقق جامعيّت قرآن در تبيانيّت كل شيء بدون مراجعه به مبين قرآن ميسور نبوده و لذا استناد بدان براي اثبات حجيّت روش قرآن به قرآن با كاستي هايي رو به رو مي‌باشد. اين مقاله بر آن است تا با محوريّت آراء آيت‌الله‌جوادي‌آملي ابتدا به تبيين استناد مطرح شده بپردازد و سپس كاستي‌هاي آن را مورد بررسي قرار دهد. كلمات كليدي: ادله‌ي حجيّت تفسير قرآن به قرآن، تبيان كل شيء بودن قرآن، تسنيم، جوادي آملي، جامعيّت قرآن