كليدواژه :
شبهات قرآن وعلم , ديدگاههاي آيت الله معرفت , قرآن وعلم , تحليل ديدگاهها , آيت الله معرفت
چكيده فارسي :
چكيده
حضرت آيت الله معرفت (ره) يكي ازمفاخرجهان اسلام بويژه درمباحث مربوط به قرآن كريم است كه خدمات بسيار ارزنده اي درساحت اين كتاب آسماني انجام داده است. يكي از فعاليتهاي علمي ايشان پاسخگويي به شبهات قديم وجديد قرآن كريم است كه دردو كتاب « التمهيد ج6»و«شبهات و ردود حول القرآن الكريم» منعكس شده است. البته بعضي از اين مباحث ،تحت عنوان اعجاز علمي قرآن كريم، دركتاب «علوم قرآني »ايشان ذكر شده است، كه درحقيقت برگرفته از كتاب «التمهيد» است. ايشان زمينه هاي ايجاد شبهه را به دو گروه داخلي و خارجي تقسيم مي كند، زمينه هاي خارجي مانند ديدگاه هاي مستشرقان كه قرآن را اساساً به عنوان وحي آسماني باور ندارند و آن را ساخته و پرداخته و برخاسته از هوش، نبوغ، ذكاوت و روشن انديشي شخص پيامبر مي دانند، بدين رو تضادهاي خيالي قرآن با تاريخ يا علم را به دليل اشتباه پيامبر مي دانند كه اگر وحي الهي مي بود، خالي از اشتباه بود. و ديگر زمينه هاي داخلي شبهات كه به دليل همگام نبودن برداشت هاي مفسران از قرآن با روند پيشرفت علوم پديد آمده است.شيوه پاسخ گويي ايشان دربرابر شبهات همان شيوه معمول حضرات اهل بيت عليهم السلام بود كه پاسخي به دور از دشمني مي دادند كه همواره باعطوفت واستدلال همراه بود. آيت الله معرفت درپاسخگويي خوداز چند منبع استفاده مي كنند كه عبارتنداز:قرآن،سنت، علوم قطعي،ديدگاه مفسّران ،لغت وادبيات عرب و عقل.استفاده ايشان از اين منابع دراكثر موارد بجا و متقن است، اما دربعضي موارد جزئي هم ،جاي نقد واشكال دارد. اين مقاله در صدد برآمده ديدگاههاي اين عالم بزرگوار درباره شبهات قرآن وعلم را با توجه به اين منابع وبا توجه به مباني و روش پاسخگويي ايشان، مورد تحليل قرار دهد ونقاط قوت وضعف آن را نمايان كند تا قدمي هرچند كوچك درجهت تقويت مباحث علمي قرآن كريم وگراميداشت خادم فقيد آن باشد.
كلمات كليدي :شبهات قرآن وعلم،ديدگاههاي آيت الله معرفت،قرآن وعلم،تحليل ديدگاهها،آيت الله معرفت.
چكيده لاتين :
Abstract
Ayatullah Ma’refat (May his soul rest in peace), being one of the forerunners of Qur anic studies in the world of Islam, has developed great works about the Quran. Part of his scientific activities, reflected in the two books Al-Tamhid, Volume-6 and Doubts and Responses has been to address the old and new doubts that were raised against on the Qur an. Ayatullah Ma’refat has divided the backgrounds of the creation of doubt into two internal and external categories. The latter is the orientalists’ views according to which the Quran is basically a human made product. They assume that the Qur an is fabricated by the Prophet’s intelligence, creativity, genius and farsightedness. Thus, there are, according to them, many contradictions between the Quran and history and between the Quran and science. They claim that had the Quran been of divine revelation, there would have been no single error in this book. By the internal backgrounds of doubt, he means that some of the exegetes’ interpretation of the Quran were inconsistent with the progressive process of sciences. The manner in which he responded to the doubts was the same as that of the Ahlul-Bayt (PBUH), who gave them reasonable answers in a kind manner; without prompting any enmity. This article, pointing at his scientific foundations and method of responding, attempts to analyze the views about the doubts raised on the Qur an and the science. Given the views developed by this prominent scholar, he tries to figure out the positives and negatives; hoping that his endeavor be a small step in strengthening the scientific issues of the Holy Qur an.
Keywords: the Quran, Ayatullah Maarifat, Doubts, Human made product
