كليدواژه :
روش شناسي بنيادين , علوم انساني اجتهادي , معارف توحيدي , قرآن
چكيده فارسي :
چكيده:
روش شناسي به عنوان ابزار توليد نظريه هاي علمي در رهيافت هاي مختلف مي تواند صورت هاي مختلفي داشته باشد. از اين منظر چگونگي دستيابي به نظريه هاي اجتهادي در حوزه علوم انساني از مفاهيم و انگاره هاي كلي و جزئي برگرفته از معارف توحيدي و قرآني در روش شناسي بنيادي اجتهادي در قالب الگوي كلي تبيين مي شود. در واقع روش شناسي اجتهادي در دو ساحت يعني ساحت شناخت مفاهيم كلي، چهارچوب ها و مفروضات پايه اي و بنيادي و ساحت اكتشاف و تبيين نظريه هاي علمي، الگو و مسير مشخصي را ارائه مي دهد. به عبارت دقيقتر علاوه بر تبيين فلسفي روش شناسي علوم انساني اجتهادي، تبيين روشمندانه به منظور بازشناسي نظريه هاي علمي كه بر محور مسائل جامعه اسلامي طراحي مي شود در اين مقاله ارائه مي شود. از اين منظر، با ابزار روش شناسي علوم انساني اجتهادي پيرامون مساله محوري كه ممكن است ناظر به وضعيت موجود بوده و يا ناظر به وضعيت مطلوب باشد از نظر چيستي و چگونگي پيدايش مساله تفكر مي شود و الگوي كلان و چهارچوب جامع در محدوده موضوع تبيين مي شود. در ادامه بر اساس ابزارهاي معرفت شناختي ديگر عقل، نقل، تجربه و حس نظريه هاي كاربردي تبيين مي شود. و به منظور تطابق بيشتر نظريه ها با الگوهاي حقيققيه توحيدي از اصول و چهارچوب هاي عمومي و تخصصي بهره گيري مي شود. از اين منظر در برخي از حوزه هاي معرفتي ضمن حفظ جايگاه تنوع و تعارض رويكرد اكتشاف الگوي حقيقيه توحيدي مقدم مي گردد و حفظ مي شود.
كلمات كليدي: روش شناسي بنيادين، علوم انساني اجتهادي، معارف توحيدي، قرآن
چكيده لاتين :
Abstract
Methodology serves as a means of producing scientific theories and, based on different approaches, takes different forms. From this perspective, the aim, in the basic methodology of humanities, is to explain how one gets access to extrapolative [ijtihadi] theories in humanities by making use of the general and partial concepts and theories derived from Quranic monotheistic teachings. In fact, the extrapolative [ijtihadi] method has specifically two functions in two different areas: A) the recognition of general concepts, frameworks and basic assumptions B) in the field of exploration and the explanation of scientific theories, patterns and paths. More precisely, this paper, in addition to presenting the philosophical explanation of the extrapolative methodology of humanities, discusses scientific theories that focus on resolving issues of Islamic society. From this perspective, with applying the ijtihadi method in humanities, the writer focuses on the two central and relevant issues which are the status quo and the desirable state. Subsequently, the theories will be explained based on the epistemological tools of revelation, reason, traditions, experience and sense. In order to further align the theories with the monotheistic truth patterns, the author has used general and particular principles and frameworks. Thus, in some epistemic areas, while maintaining the items of diversity and conflict, exploring the true monotheistic pattern precedes.
Keywords: fundamental methodology, extrapolative [ijtihadi] humanities, Monotheistic teachings, the Quran
