كليدواژه :
قرآن كريم , جهاد كبير , قدرت نرم , فرهنگ , مؤلفه‌ها , ابزار.
چكيده فارسي :
چكيده
آگاهي از راهكارهاي قرآني جهت اعتلاي فرهنگ جوامع اسلامي كنوني با رويكرد جهاد كبير، اهميت ويژه‌اي دارد، چرا كه برخوردهاي متنوع قرآن با فرهنگ موجود جامعه، براي رعايت استقلال و اقتدار جامعه اسلامي در همه زمينه‌ها، به ويژه فرهنگ بوده است. جهاد كبير از جمله فرمان‌هاي فرهنگي قرآن، به عنوان مجموعه‌اي از راهكارهاي قدرت نرم است كه در عرصه فرهنگ، به رد يا اصلاح آن مي‌پردازد.
فرهنگ، درك و باور انسان‌ها و روحيات آنها در زندگي است. مؤلفه‌هاي فرهنگ را در چهار بخش «عقايد، ارزش‌ها، هنجارها و نمادها» برشمرده‌اند.
از ميان اقوال گوناگون مفسران در مرجع ضمير «ه» در آيه جهاد كبير، به عنوان ابزار انجام اين جهاد، ابزار «عدم اطاعت از كافران» به عنوان نظر برگزيده، انتخاب شد.
نتيجه جهاد كبير از طريق مخالفت با كافران در هر يك از مؤلفه‌هاي فرهنگ عبارتست از:
بخش اصول عقايد: خداوندِ يگانه، خالقِ هدف‌دارِ جهان و انسان، نزاده و زاييده نشده، دين را توسط برگزيدگاني از جنس بشر به انسان رسانده و سراي آخرت را براي مشاهده نتيجه اعمال به وجود آورده است.
در بخش ارزش‌ها: مفاهيمي همچون جهاد، دينداري، عدالت، آزادي انسان، منزلت زن، تشكيل حكومت و استقلال آن، بررسي شد.
برخي از هنجارهاي رسمي و سنتي، مانند فرزندخواندگي و طلاقِ ظِهار كه در جاهليت رعايت مي‌شد، توسط قرآن رد شد.
برخي نمادها همچون كعبه و مسجد در اسلام ارتقاي ارزشي يافتند.
مجاهدان عرصه جهاد كبير، بايد با رهايي از هرگونه وابستگي و پيروي، فرهنگ مقاومت را در خود و جامعه نهادينه نمايند؛ در راه استخراج و طرح نظريات فرهنگي با توكل بر خداوند و اعتماد به تحقق وعده‌هاي الهي، تقواپيشگي، خستگي‌ناپذيري و قاطعيت، استقامت كنند.
كلمات كليدي: قرآن كريم، جهاد كبير، قدرت نرم، فرهنگ، مؤلفه‌ها، ابزار.
چكيده لاتين :
Abstract
The Great Jihad is a complete and comprehensive package of soft defense solutions, applied in various fields of human sciences, including culture. The constituting components of culture are described in seven sections Norms, Symbols, Roles, Insights, Values, Structures, Science and Arts. The interpreters of the Holy Qur an have varying opinions about where does the pronoun [it] refers in the verse 52 of chapter al-Furqan which says: ‘Therefore listen not to the Unbelievers, but strive against them with the utmost strenuousness, with the (Qur an)’. Some have said that pronoun refers to ‘not listening to the disbelievers’ whereas others hold that it will refer to the Quran. Anyhow, the means of waging great war are either ‘the Quran’ or ‘not listening to the Quran’. Based on the view that the means of waging great war is the latter, it is a must for the warriors to get rid of every kind of depending [to disbelievers] and consequently obeying them. They have to rely upon the realization of the divine promises in the future and extract new cultural theories. By the help of observing piety, tireless efforts, seriousness and resistance, they can change the general culture on the basis of the Quran and prophetic exemplary life. This act will bring about the independence of Islamic community which will ensure the authority of Muslim nation. The Quran, in regard with intellectual field, criticizes what the disbelievers adheres to and this way explains the pure Islamic thought. In respect with the individual and social behavior, the Quran appreciates the following indices of a faithful behavior: sincerity in intention, great war, avoiding greed, advice, altruism, paying to family and orphans, worshipping, paying heed to monotheism and eschatology, taking lessons from events and etc. These are the important cultural features of Islamic community.
In the field of confronting enemies, the Quran introduces the characteristics of hostility and hostiles, and legalizes minor Jihad to confront the foreign enemies, thereby promoting the culture of Jihad and martyrdom among Muslims. Also, in the face of internal enemies, if they form the majority of the society and cannot be guided, the Quran presents the strategy of migration to defy the disbelievers.
Keywords: Great Jihad, Culture, Components, Tools
