كليدواژه :
تفسير علمي , آسيب مبنايي , آسيب روشي , آسيب محتوايي
چكيده فارسي :
چكيده:
روش تفسير علمي از جمله روشهاي تفسيري قرآن كريم است كه در دهه اخير مورد توجه ويژه مفسران و دانشمندان قرار گرفته است. علي رقم ويژگيهاي منحصر به فرد تفسير علمي در تبيين آيات قرآن، اين روش تفسيري همچون ديگر روشها و گرايشهاي تفسيري، در معرض آسيبهايي است كه منشأ آن، عدم توجه به معيارها و ضوابطي است كه مجريان اين روش مي‌بايست به آن ملتزم باشند. اين آسيبها آن‌سان مشكل آفرينند كه حتي ممكن است مفسر را در ورطه تفسير به رأي قرار دهند. وجود برخي ديدگاه‌ها و تفاسير درباره آيات علمي كه با گذشت زمان و پيشرفت دانش، عدم دقت و يا عدم صحت آنها آشكار شده، حاكي از عدم رعايت آن معيارها و شرايط و شاهدي بر وجود اين آسيبها است.
دسته‌اي از اين آسيبها، آسيب مبنايي و دسته‌اي آسيب روشي هستند كه محتواي تفسير را نيز به تبع، مبتلا به آسيب مي نمايند. از جمله آسيبهاي مبنايي، علم زدگي و توجه بيش از حدّ به دانش تجربي و طرح مباحث علمي قرآن به عنوان بازتاب فرهنگ زمانه است. آسيبهاي روشي، آسيبهايي هستند كه ممكن است مفسر در روند انجام تفسير به آن مبتلا شود. تحميل ديدگاه‌هاي شخصي، استناد به روايات اسراييلي و تكيه بر فرضيات ظني علمي از جمله اين آسيبهاست. ارائه تفاسير نادرست از آيه، كه با قطعيات ديني و عقلي سازگاري ندارد و نيز ادعاهاي سست درباره مصاديق اعجاز علمي قرآن را مي‌توان از آسيبهاي محتوايي برشمرد كه غايت و هدف تفسير را از جايگاهش خارج مي‌كند. از مجموعه آسيبهاي پيش گفته، برخي آسيبها، عمومي هستند؛ كه روشها و گرايشهاي ديگر تفسيري را نيز تهديد مي‌كنند و برخي به طور خاص تفسير علمي را مبتلا مي‌نمايند.
كليد واژه‌ها:
تفسير علمي، آسيب مبنايي، آسيب روشي، آسيب محتوايي
چكيده لاتين :
Abstract
The scientific exegesis is one of the interpretive methods of the Holy Qur an the exegetes and scientists have paid particular attention in the last decade. Despite a number of unique features of scientific interpretation in explaining the verses of the Qur an, this method of interpretation, like other interpretive methods and tendencies, is exposed to the damages. The exegetes’ failure in observing the criteria brings about all these damages which in turn causes subjective interpretations. By the passage of time and the advancement of knowledge, some accounts and criteria on scientific exegesis came to be inaccurate because of paying less attention to the primary principles of interpretation. A handful of these damages are foundational and some others are methodical. The latter will bring about inaccurate interpretations. One of the foundational damage, is excessive attention to experimental knowledge and presenting the scientific topics of the Quran as a reflection of the culture of the time. Methodical damages are the damages that the interpreter may involve in the process of interpreting the Quranic verses. Imposing personal views, referring to fabricated biblical traditions, and relying on hypothetical scientific assumptions are of these damages. Providing incorrect interpretations of the verse, which is incompatible with religious and rational criteria, as well as making shallow claims about the examples of the scientific miracle of the Quran, can be regarded as damages on the content of the Quran. These damages remove the purpose of the interpretation from its due position. Some of the above-mentioned damages are common which threaten other exegetical methods and trends, and some others are of particular kind and affect the scientific interpretation only.
Keyword: Scientific interpretation, foundational damage, methodical damage, content damage
