تعهد سازماني از ديدگاه اسلام

Organizational commitment from the viewpoint of Islam

چكيده در عصر حاضر اهمّيت نيروي انساني در سازمان‌ها بر كسي پوشيده نيست. يكي از مشكلاتي‌كه اكثر سازمان‌ها با آن روبرو است، نداشتن كاركنان متعهد و وفادار نسبت به سازمان و ارزش‌هاي آن مي‌باشد. تعهد سازماني، يكي از نگرش‌هاي سازماني است كه با ميزان عجين شدن افراد با سازمان‌شان و ميزان علاقه‌مندي‌شان به‌ماندن در آن مي‌باشد كه به دليل سطح بالايي از تعلق خاطر نسبت به سازمان، سازمان و اهداف آن را معرف خود مي‌داند و از آن هويّت مي‌گيرد. مفهوم تعهد سازماني، از نگاه اسلام بدين معناست كه كاركنان با نيت الهي و مسئوليت‌پذيري، با تمام توان در انجام وظايفي‌كه دارند، به صورت ايثارگرانه‌ و فراتر از مقررات سازماني تلاش مي‌كنند و اهداف سازمان را بر مبناي ارزش‌هاي اسلامي معرّف خود مي‌دانند. به دليل تأثير تعهد سازماني در پيامدهاي مهم رفتاري، چون غيبت، تأخير و ترك خدمت، همواره مورد علاقه محققان علوم رفتاري و مديريت بوده است. پژوهش حاضر با روش توصيفي– تحليلي، در صدد است فرايند شكل‌گيري تعهد سازماني وعوامل مؤثر بر آن را بارويكرد اسلامي بررسي نمايد. بدين ترتيب، نقش آموزش و تربيت، محتواي كتُب درسي، نقش مديريت و تقويت باورهاي ديني از جمله عواملي است كه در شكل‌گيري و تقويت تعهد سازماني كاركنان مؤثر است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه نهادينه شدن ارزش‌هاي اسلامي در سازمان، تأثير بسزايي در تعهد، مسئوليت پذيري و وفاداري كاركنان دارد، و به‌كارگيري عوامل فوق، مسير پيشرفت وتوسعۀ سازمان را با سرعت چشم‎گيري از لحاظ زمان و هزينه، تضمين مي‌كند. كليدواژگان: تعهد سازماني، نيروي انساني، شكل‌گيري تعهد، عوامل مؤثر، تعهد سازماني ازنگاه اسلام

Abstract One of the remarkable challenges today’s organizations face with is lack of workforce commitment to their organizations and its values. Organizational commitment is a kind of attitude and personal attachment to an organization, profession, class or a society that affects his judgement, functions, loyalty and responsibility towards that organization. Islam views commitment as a result of strengthening the righteous religious beliefs and Islamic values. The Organizational commitment in management, particularly in Islamic management, is one of the essential and central values that the functionality of other management components such as planning, decision-making and organization depend on it. Most of the managers are of the view that commitment is the yardstick of workforces’ evaluation and is an inevitable part of organizational efficiency and success. The author makes use of library archive to conduct his research. He while applying a descriptive-analytic method studies the concept, formation, solutions and effective factors of organizational commitment with an Islamic approach. He draws the conclusion that institutionalization of Islamic values in organization has a tremendous effect on organizational commitment of the workforce. Keywords: organizational commitment, workforce, types of commitment, formation of commitment, organizational commitment in the viewpoint of Islam