اصول و مباني هستي‌شناختي تفسير علمي قرآن كريم (با تكيه بر ديدگاه آيت الله جوادي آملي)

The Ontological Principles and Foundations of the Scientific Interpretation of the Holy Qur an

چكيده بي‌شك، بهره‌مندي از قرآن و درياي معارف علمي آن، در گرو فهم و تفسير آيات آن است. تفسير علمي قرآن يا همان بيان معاني علمي آيات قرآني و كشف مداليل آن‌ها‌، بسان اصل تفسير، بايد بر پايه اصول مباني دقيقي باشد، تا بتوان ديدگاه صحيح قرآن كريم را به دست آورد. اصول و مباني هستي‌شناختي تفسير علمي، به معناي باورهاي قطعي در باره چگونگي صدور آيات قرآن مجيد است كه پذيرش آن‌ها در فرآيند و چگونگي اين نوع تفسير، نقش آفريني دارد. «وحيانيت قرآن كريم» و باورداشت وحي بودن آن، از مهم‌ترين مباني هستي شناختي براي تفسير علمي قرآن است. آيات قرآن كريم، در ساختار و الفاظ و نيز بافتار و محتواي وحياني است و هيچ گونه باطلي در آن راه ندارد. «هيمنه و تسلط قرآن كريم» بر كتب و اديان پيشين نيز در زمره اصول و مباني هستي‌شناختي اثرگذار در تفسير علمي قرآن مجيد است، زيرا تبيانِي فراگير و آورنده ديني كامل است، پس مسائل حق و درست كتاب‏هاي آسماني پيشين را امضا و تأييد و مطالب ناموجود در آن‌ها را هم تكميل مي‌كند. «جامعيّت قرآن كريم»، از ديگر اصول و مباني هستي‌شناختي و مؤثّر تفسير علمي قرآن كريم است و بر اساس آن، قرآن كريم، كتاب كاملي است كه دايره شمول رهنمودهايش، همه حقايق جهان هستي را در برمي‌گيرد. «جهان‌شمولي و جاودانگي قرآن كريم»، در زمره اصول و مباني مهم و نقش‌آفرين در تفسير علمي اين كتاب آسماني است. از يك سو، با زبان جهاني فطرت با انسان سخن مي‌گويد و از سوي ديگر، معارف والاي آن تا قيامت با عقول انسان‌ها هماهنگي دارد. واژگان كليدي: تفسير علمي قرآن، مباني تفسير علمي قرآن، وحيانيت قرآن، هيمنه قرآن، جامعيّت قرآن، جهان‌شمولي و جاودانگي قرآن.

Abstract The ontological principles and foundations of the scientific interpretation of the Holy Quran mean that one has definite beliefs on the issuance of the Quranic verses from Allah. This belief has an important impact on the process and nature of the Quranic scientific interpretation. The belief in the divine nature of the Quranic verses constitutes the most important ontological basis for the scientific interpretation of the Quran. The verses of the Holy Qur an are revelations all their aspects such as in structure, words, context and no can approach falsehood it. The supremacy [or dominance] of the Quran over the previous scriptures and religions, are also among the other influential ontological principles in the scientific interpretation of the Qur an, because the Quran is a comprehensive book which acknowledges the true teachings of the previous heavenly books and complements the incomplete ones. The comprehensiveness of the Holy Qur an is another ontological principle that can affect the scientific interpretation of the Holy Qur an. According to this principle, the Holy Qur an is a complete guiding book whose guidelines covers all the truth or facts of the universe. To the author, the universality and immortality of the Holy Qur an, are also the important principles and foundations in the scientific interpretation of the Quran. The Holy Quran, on the one hand, speaks with man in the universal language of innate nature, and on the other hand, its sublime teachings are in total harmony with human intellect until the Day of Resurrection. Keywords: The scientific interpretation of the Qur an, the foundations of scientific interpretation of the Qur an, the divine nature of the Quran, the supremacy of the Quran, the comprehensiveness of the Quran, the universality and immortality of the Quran