فرايند چيرگي شيطان و مانعيت آن در تربيت انسان از منظر قرآن

The process of Satan’s dominance over human and how it proscribes human education from the perspective of the Quran

چكيده در روند تكامل حقيقي انسان و تربيت او، موانع و تهديد¬هايي چالش¬برانگيز وجود دارد كه خاستگاه آن¬ها شيطان است. او دشمن واقعي و قسم خورده¬ي آدمي ¬است. وي پيوسته حاضر و در كمين شكار انسان است تا با تسلط و گمراه سازي، او را از وصول به هدف باز دارد. رهايي از شيطان، دشوار و بعد از چيرگي بسيار دشوارتر است. نجات از شيطان، مستلزم مبارزه¬ با فرايند چيرگي و خنثاسازي آن است. اين خنثاسازي مرهون شناخت آن فرايند است. مسأله¬ي مهم، تبيين فرايند و چگونگي تسلط شيطان است. پژوهه¬ي پيش رو، با روش توصيفي- تحليلي، به بررسي فرايند مزبور از منظر قرآن مي¬پردازد. آيات بيانگر تلاش خستگي ناپذير شيطان در مانع تراشي در مسير تربيت انسان و تدريجي بودن فرايند چيرگي او است. شيطان در آغاز، هيچ تسلطي بر انسان ندارد. تنها ابزارش وسوسه است. او از ترفند¬هاي مختلف بهره مي¬گيرد تا براي انحراف انسان از مسير تكاملش در عواطف، احساسات و ادراك او نفوذ كرده و وي را جذب نمايد. پاسخ مثبت به دعوت شيطان، زمينه¬ي چيرگي او را فراهم مي كند. سپس، ارتكاب گناه به مثابه پذيرش ولايت وي و گرفتار شدن در دام اوست. افزايش گناهان، باعث افزوني چيرگي اوست، به گونه¬اي كه تمام وجود انسان، ابزار شيطان مي شود. كليد واژگان: تربيت، مانع بودن شيطان، وسوسه، چيرگي شيطان، تسلط شيطان، ولايت شيطان

Abstract In the process of human real evolution and education, there are challenging barriers and threats that originate from Satan. He is the real and sworn enemy of man. He is constantly present in the ambush to gain control over human beings, and stop them from achieving their objectives. Getting rid of the devil is hard and it will get harder once one is overtaken by him. To rescue oneself from Satan, it requires understating the process of overcoming and defusing the satanic temptations. An important issue is to explain the process and how to overcome the Satan. The present study, using a descriptive-analytical method, examines the process from the perspective of the Qur an. The verses explicate the tireless efforts of the Satan in creating challenges for in front of human education and the gradual process of his dominance. The Satan, at first does not have any control over man. His only means of misguidance is temptation. He uses various tricks to penetrate and distract him from the path of his development in his emotions, feelings and perceptions. The positive response to the invitation of Satan is tantamount to paving the ground for his dominance. Then, committing sin is like acceptance his authority and getting caught in his trap. The more one commits sin the more dominance will be of the Satan. Till all human existence become an instrument at the hand of the Satan. Keywords: education, barrier, temptation, the dominance of Satan, the influence of Satan.