تبيين هنر و فرهنگ از منظر انديشمندان شرقي و غربي

مطالعۀ مباني فكري انديشمندان و فيلسوفان و طبيعتاً نتايجى كه از آن استنتاج مي گردد مبني بر پارادايمى است كه فرهنگ-شناسي به آن اتكا دارد. هنر نيز يكي از مباحث و مفاهيمي است كه در حوزه ي فرهنگ به شمار مي رود. دستيابي به نظريه هاي هنر بر اساس نظام حاكم در اجتماع آن جغرافيا و فرهنگ بوده است. لذا انديشمندان، هنرمندان و غيره كه برخاسته از آن اجتماعات هستند چه در غرب باشند چه در شرق، روحشان آميخته از يك هويت اصيل برگرفته شده از تفكرات، پندارها و انگاره هاي ذهني مسلط شده در آن جامعه است. لذا آشنايي با بينش، تمدن، ادبيات و دانش آن جامعه معرفت و شناخت ما را از فرهنگ وهنر آن جوامع مي گستراند. از اين رو مقاله حاضر ضمن معرفي انديشمندان و فلاسفه شرق و غرب به مطالعه و باخواني نظرات و عقايد آنان نسبت به فرهنگ و هنر مي پردازد. اين پژوهش به شيوه توصيفي-تحليلي با رويكرد تاريخي و با استفاده از منابع كتابخانه اي انجام شده است. دستاورد اين پژوهش نشانگر ان است: اختلاف نظر جدي ميان انديشمندان شرقي و جميعي از فلاسفه ي هنر غرب وجود ندارد و اكثريت آنان همچون انديشمندان شرقي، هنر را همچون ابزاري مي دانند كه براي غايتي به كار مي رود و اين غايت از جنس تعليم و آموزش و پرورش محتوايي است، كه اين محتوا نيز مي تواند مفيد و سازنده و يا مضر و مخرب باشد و در توسعه و يا بازماندگي فرهنگ نقش بسزايي ايفا كند. ليكن انديشمندان شرقي هنر را ابزاري قدرتمند براي انتقال و نگهداري و نفوذ و جلوه-گري محتوا مي دانند كه مي تواند در راه مقاصد گوناگون فرهنگي به كار گرفته شود.