اثر عنصر روي (Zn) بر صفات فيزيولوژيك گندم در شرايط تنش گرماي بعد از گرده افشاني در اهواز

The Effect of Zinc on Physiological Traits of Wheat in Post-Anthesis Heat Stress Conditions in Ahwaz

به منظور بررسي اثر عنصر روي (Zn) بر صفات فيزيولوژيك گندم در شرايط تنش گرماي بعد از گرده افشاني در اهواز، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه كشاورزي و منابع طبيعي رامين خوزستان در سال زراعي 95-1394 به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار انجام شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل سه تاريخ كاشت (9 آذر، 23 آذر و 9 دي ماه) در كرت‌هاي اصلي و پنج سطح مصرف عنصر روي (صفر (شاهد)، 10، 20، 30 و 40 كيلوگرم در هكتار) در كرت‌هاي فرعي بودند. تجزيه واريانس نشان داد كه اثر تاريخ كاشت بر تمامي صفات اندازه گيري شده معني دار بود، مصرف عنصر روي بر صفات تعداد دانه در متر مربع و عملكرد دانه تاثير معني دار داشت و اثر متقابل اين دو عامل فقط بر صفات تعداد دانه در متر مربع و عملكرد دانه معني دار بود. مقايسه ميانگين اثرات اصلي نشان داد كه بيشترين مقدار تمامي صفات (به جز شاخص سبزينگي) در تاريخ كاشت اول (8 آذرماه) و كمترين مقدار آنها در تاريخ كاشت آخر (9 دي) حاصل شد. همچنين با افزايش مصرف عنصر روي، صفت تعداد دانه در متر مربع و عملكرد دانه افزايش يافت. مقايسه ميانگين اثر متقابل نشان داد كه در تمام تاريخ هاي كشت به خصوص در تاريخ كاشت آخر، با افزايش مصرف روي، تعداد دانه در متر مربع و عملكرد دانه افزايش يافت.

In order to study the effect of Zinc on physiological traits of wheat in post anthesis heat stress conditions in Ahwaz, an experiment was conducted in Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khouzestan in 2015-2016. Experimental design was split plot in randomized complete block design with four replications. Experimental factors were three sowing dates (29 Nov., 14 Dec. and 30 Dec.) in main plots and five Zinc amounts (0 (control), 10, 20, 30 and 40 kg/ha) in sub plots. Results showed that sowing date, had significant effect on all measured traits, Zinc and interaction effect of sowing date and Zinc had significant effect on only grain numbers in m2 and gran yield. Mean comparisons showed that maximum amount of all traits (except greenish index) produced in sowing date of 29 Nov. and minimum amount of them produced in sowing date of 30 Dec. Also as Zinc application increased, grain numbers in m2 and gran yield increased. Mean comparison of interaction effect showed that in all sowing dates particularly in last sowing date, as increasing Zinc application increased, grain numbers in m2 and grain yield increased.